Acer negundo L. ve Acer pseudoplatanus L. fidanlarında kuraklık ve uv-b streslerinin bazı anatomik, morfolojik ve fizyolojik karakterler üzerine etkisi

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.advisorKulaç, Şemsettin
dc.contributor.authorÇobanoğlu, Hatice
dc.date.accessioned2024-08-23T18:34:14Z
dc.date.available2024-08-23T18:34:14Z
dc.date.issued2023
dc.departmentDÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalıen_US
dc.description.abstractİklim değişikliği, atmosferdeki sera gazlarının artması ve doğal süreçlerin etkisi ile küresel sıcaklık artışına neden olan bir durumdur. Bu sıcaklık artışı, dünya genelinde birçok çevresel etkiye yol açmaktadır. Bu etkilerden iki tanesi güneşten gelen zararlı bir elektromanyetik ışın türü olan UV-B radyasyonu ve kuraklık olarak adlandırılan şiddetli su sıkıntısıdır. UV-B radyasyonun artması bitkilerde bitkiler de üreme ve büyüme süreçlerini etkileyebilir. Kuraklık, ekosistemdeki değiştirerek bitki ve hayvan türlerinin hayatta kalma şansını azaltabilir. Bitkiler, çevresel faktörlerden etkilenebilen canlı organizmalardır. Hem UV-B radyasyonu hem de kuraklık, bitkiler üzerinde önemli etkilere sahip olabilir. Bu çalışmada iki farklı fidan türü kullanılarak; Acer negundo (Dişbudak Yapraklı Akçaağaç) ve Acer pseudoplatanus (Dağ Akçaağacı) fidanlarında UV-B radyasyonu ve kuraklık stresine karşı bitkilerdeki anatomik, morfolojik ve fizyolojik karakterlerin tepkisi araştırılarak, akçaağaçlarda meydana gelen değişiklikler belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışma sonucunda, artan UV-B radyasyon miktarına karşı A. negundo fidanlarının daha toleranslı olduğu, A. pseudoplatanus fidanlarının ise kuraklık şiddetine daha toleranslı olduğu görülmektedir. Anotomik karakterleri incelendiğinde, A. negundo ve A. pseudoplatanus'un kuraklık ve UV-B stresine karşı farklı tepkimeler gösterdiği belirlenmiştir. Her iki türde de lif çeper kalınlığının kontrol gruplarına göre aynı anda hem kuraklık hem de UV-B radyasyonuna maruz kalan fidanlarda azaldığı gözlemlenmiştir. Morfolojik karakterler incelendiğinde stoma boylarının ve eninin genel olarak kuraklık ve UV-B stresinden önemli düzeyde etkilenmediği belirlenmiştir. Ancak yüksek doz UV-B radyasyonuna maruz kalan fidanlarda stoma enini arttırdığı, aynı anda hem yüksek doz UV-B hem de kuraklık şiddetine maruz kaldıklarında ise por boyunun azaldığı belirlenmiştir. Bitki gaz değişim parametrelerinin kontrol gurbu değerlerine göre kuraklık stresi ile azaldığı ancak UV-B stresi ile fazla değişkenlik göstermediği belirlenmiştir. Bitki transpirasyon miktarının kuraklık etkisi ile azaldığı, UV-B radyasyon miktarı ile arttığı belirlenmiştir. Bitkinin kuraklık stresinin etkisini azaltmak için transpirasyonu azaltmış olabileceği ve UV-B radyasyonunu bitki gelişimi için kullanmak amacıyla transpirasyonu arttırmış olabileceği düşünülmektedir. Sonuç olarak, A. negundo ve A. pseudoplatanus fidanlarının uygulamalara göstermiş olduğu tepkilerin uygulamalar ve türler arasında farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Bitkilerin aynı uygulamalara farklı tepkiler vermesinin ve streslere karşı göstermiş oldukları tepkilerin sebepleri hala belirsizliğini korumaktadır. Bundan dolayı odunsu türlerin streslere karşı tepkilerinin daha detaylı olarak araştırılması önerilmektedir.en_US
dc.description.abstractClimate change is a situation that causes an increase in global temperature with the elevated of greenhouse gases in the atmosphere and the effect of natural processes. This increase in temperature leads to many environmental impacts around the world. Two of these effects are UV-B radiation, a harmful type of electromagnetic radiation from the sun, and severe water shortages, called droughts. The increase in UV-B radiation can affect plants' reproduction and growth processes. Drought can alter ecosystems, reducing the chances of survival of plant and animal species. Plants, one of the living organisms that can be affected by environmental factors, are affected by both UV-B radiation and drought. In this study, the response of anatomical, morphological and physiological characters of Acer negundo (Ash Leaf Maple) and Acer pseudoplatanus (Mountain Maple) saplings to UV-B radiation and drought stress were investigated and the changes in maple saplings were determined by using two different sapling species. The results of the study showed that A. negundo seedlings were more tolerant to increased UV-B radiation, while A. pseudoplatanus seedlings were more tolerant to drought stress. When anotomic characters were analysed, it was determined that A. negundo and A. pseudoplatanus showed different reactions to drought and UV-B stress. In both species, fibre wall thickness decreased in seedlings exposed to both drought and UV-B radiation at the same time compared to the control groups. When morphological characters were examined, it was determined that stomatal length and width were generally not significantly affected by drought and UV-B stress. However, stomatal width increased in seedlings exposed to high doses of UV-B radiation and pore length decreased in seedlings exposed to both high doses of UV-B and drought at the same time. It was determined that plant gas exchange parameters decreased with drought stress but did not show much variability with UV-B stress compared to control group values. It was determined that the amount of plant transpiration decreased with the effect of drought and increased with the amount of UV-B radiation. It is thought that the plant may have decreased transpiration to reduce the effect of drought stress and increased transpiration to use UV-B radiation for plant growth. In conclusion, it was determined that the responses of A. negundo and A. pseudoplatanus seedlings to the treatments differed between treatments and species. The reasons for the different responses of plants to the same treatments and their responses to stresses are still unclear. Therefore, it is recommended that the responses of woody species to stresses should be investigated in more detail.en_US
dc.identifier.endpage179en_US
dc.identifier.startpage1en_US
dc.identifier.urihttps://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=S2eMu1TIwY_v4mYv58xAr50KKzW7Wd24Gzv1dRrRWFCBtr_H9enPMJyzaJGZvl4-
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12684/15338
dc.identifier.yoktezid831685en_US
dc.institutionauthorÇobanoğlu, Hatice
dc.language.isotren_US
dc.publisherDüzce Üniversitesien_US
dc.relation.publicationcategoryTezen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.subjectOrmancılık ve Orman Mühendisliğien_US
dc.subjectForestry and Forest Engineeringen_US
dc.titleAcer negundo L. ve Acer pseudoplatanus L. fidanlarında kuraklık ve uv-b streslerinin bazı anatomik, morfolojik ve fizyolojik karakterler üzerine etkisien_US
dc.title.alternativeEffects of drought and uv-b stresses on some anatomical, morphological and physiological characteristics of Acer negundo L. and Acer pseudoplatanus L. saplingsen_US
dc.typeDoctoral Thesisen_US

Dosyalar

Koleksiyon

Tez Koleksiyonu