ESKİ TÜRKÇEDEN GÜNÜMÜZESEŞ- VE ÇÖZ- FİİLLERİ

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.authorDoğan, Aybüke Betül
dc.date.accessioned2023-07-26T11:49:56Z
dc.date.available2023-07-26T11:49:56Z
dc.date.issued2021
dc.departmentDÜ, Fen-Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümüen_US
dc.description.abstractBu makalede, seş- fiili ve türevleri ile çöz- fiilinin tarihî Türk dille rinden günümüze kadar, yazılı metinlerdeki kullanım alanı tespit edilme ye çalışılmıştır. Bu amaçla; Eski Türkçe, Orta Türkçe, Yeni Türkçe veÇağdaş Türk dillerinde ilgili fiillerin kullanımı incelenmiştir. Çalışmada,seş- fiilinin türevi olarak şeş-, şiş-, çeş-, çiş-, çiç-, yeş-, yiş-, yiz-, eş- fiil lerinin kullanım alanları üzerinde tek tek durulmuştur. Metinlerin zamanaralığı geniş tutularak, bu fiil türevlerinin Türkçenin yazı diline ne zamankatıldığı, tarihsel açıdan nasıl bir değişkenlik gösterdiği araştırılmıştır. Bufiilin türevleri dışında çöz- fiilinin de Eski Türkçeden günümüze kadarkidurumuna ayrıntılı bakılmıştır. Makalenin temel hedefi; seş- ve çöz- fi illerinin eş zamanlı kullanılan aynı anlamı veren iki farklı fiil mi yoksaçöz- fiilinin seş- fiilinden kimi ses olaylarıyla değişen bir fiil mi olduğunuayırt etmektir. Buna göre ses bilgisel düzlemde gerekli örneklerine ulaşı lamayan söz başı s->ç- değişimi tespit edilemediği için bu iki fiilin (seş ve çöz- fiillerinin), işlevleri bakımından benzerlik gösteren birbirindenfarklı fiil oldukları görülmüştür. Bununla birlikte Eski Türkçede “çöz-,ayır-” anlamlarına gelen başka fiillerin varlığı da bilinmektedir: adır- fi ili gibi. Fakat bu çalışmanın odaklandığı nokta, birbirleriyle ses bilgiselve anlam bilimsel düzlemde ilişki kuran ve birbirinin türevi niteliğindeolan “çöz-” anlamlı fiillerin kullanım alanını incelemektir. Ayrıca asıl fiilolarak belirlenen seş- fiilinden türeyen diğer fiil formlarının hangi ses değişikliklerine uğradığı ortaya konmuştur. Neticede, Türk yazı dillerinde“çöz-” anlamlı, anlaşılabilir ses bilgisi farklılıkları olan fiil ve türevleri ileTürkçenin fiil çeşitliliği örneklendirilmiştir.en_US
dc.identifier.doi10.24155/tdk.2021.179
dc.identifier.endpage132en_US
dc.identifier.issn1301-0077
dc.identifier.issn2651-5091
dc.identifier.issue52en_US
dc.identifier.startpage95en_US
dc.identifier.trdizinid492214en_US
dc.identifier.urihttp://doi.org/10.24155/tdk.2021.179
dc.identifier.urihttps://search.trdizin.gov.tr/yayin/detay/492214
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12684/12171
dc.identifier.volume0en_US
dc.indekslendigikaynakTR-Dizinen_US
dc.institutionauthorDoğan, Aybüke Betül
dc.language.isotren_US
dc.relation.ispartofTürk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisien_US
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanıen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.snmz$2023V1Guncelleme$en_US
dc.titleESKİ TÜRKÇEDEN GÜNÜMÜZESEŞ- VE ÇÖZ- FİİLLERİen_US
dc.typeArticleen_US

Dosyalar

Orijinal paket
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim
İsim:
12171.pdf
Boyut:
602.16 KB
Biçim:
Adobe Portable Document Format
Açıklama:
Tam Metin / Full Text
İndir

Koleksiyon

TR-Dizin İndeksli Yayınlar Koleksiyonu