Edirne Tunca Nehri havzası peyzaj karakter analizi değerlendirmesi ve peyzaj yönetimi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Düzce Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Günümüzde arazi örtüsü/arazi kullanımı (AÖ/AK) ve iklim değişikliği sebebiyle peyzaj üzerinde değişimler meydana gelmekte ve bu durum ekosistemlerde kayıp ve parçalanmalara sebep olmaktadır. Bu nedenle peyzajların tanımlanması, zaman içerisinde doğal ve antropojenik süreçlerle olan etkileşimlerinin belirlenmesi gerekliliği doğmaktadır. Bu kapsamda çalışmanın amacı, Tunca Nehri havzası peyzajlarının tanımlanması, peyzaj süreçlerinin irdelenmesi, bu süreçleri etkileyen AÖ/AK ve iklim değişikliğinin etkilerinin değerlendirilmesi ile peyzaj hassasiyet durumunun belirlenmesi ve peyzaj koruma ve gelişim stratejilerinin oluşturulmasıdır. Belirlenen amaç kapsamında çalışmanın yöntemi üç aşamada incelenmiştir. İlk aşamada; çalışma alanı sınırları belirlenerek doğal ve kültürel peyzaj envanterinin hazırlanması ile peyzaj veri tabanı oluşturulmuştur. İkinci aşamada, peyzaj karakter analizi, peyzaj fonksiyon analizleri ve peyzaj hassasiyet analizi yapılmıştır. Peyzaj karakter analizi ile peyzaj karakter tipleri ve alanlarının belirlenmesi sağlanmıştır. Peyzaj fonksiyon analizi ile havzanın su, erozyon, habitat, biyolojik çeşitlilik fonksiyonu ve tarihi/kültürel durumu değerlendirilmiştir. Çalışma alanının su (yüzey akış, infiltrasyon, evapotranspirasyon) ve erozyon fonksiyonunun değerlendirilmesinde Soil and Water Asssessment (SWAT) modeli kullanılmıştır. Habitat fonksiyonunun belirlenmesinde, habitatta meydana gelen değişimleri gösterebilmek için leke analizi ile peyzaj metrikleri değerlendirilmiştir. Gelecek AÖ/AK'nın tahmin edilmesinde HÖ-Markov Zinciri yöntemi kullanılarak, geçmiş (2000, 2010) ve mevcut (2020) arazi örtüsü sınıflarının birbirlerine geçiş olasılıklarının değerlendirilmesi ile gelecek AÖ/AK (2050, 2070) tahmin edilmiştir. İklim değişikliğinin havza süreçlerine etkisinin belirlenmesinde küresel iklim modellerinden biri olan HADGEM2-ES modelinin RCP8.5 senaryo çıktıları değerlendirilmiştir. Gelecek AÖ/AK ve iklim değişikliği kapsamında elde edilen veriler SWAT model ile değerlendirilerek gelecek su ve erozyon fonksiyonları tahmin edilmiştir. Peyzaj hassasiyet analizi, bugün ve gelecekte fonksiyon süreçlerinin değerlendirilmesi ile 2020, 2050 ve 2070 yılı peyzaj hassasiyet durumu mikro havzalar düzeyinde belirlenmiştir. Üçüncü aşamada peyzaj hassasiyetleri gözetilerek tarım, orman, yerleşim sektörleri için peyzaj rehberleri oluşturulmuştur. Sonuç olarak; her bir mikro havzanın peyzaj hassasiyet durumunun değerlendirilmesi ile peyzajın koruma, onarım ve yönetim stratejilerinin oluşturulması ve tarım, orman ve yerleşim için sektörel rehberler geliştirilmesinde havza ölçeğinde peyzaj karakter analizi ve peyzaj yönetimi temelli çalışmaların etkili bir araç olduğu ortaya konulmuştur.
Nowadays, LC/LU and climate change are causing changes in landscapes, resulting in loss and fragmentation of ecosystems. Therefore, it is necessary to define landscapes and determine their interactions with natural and anthropogenic processes over time. In this context, defining and characterizing landscapes, examining the ongoing processes on the landscape, determining the effects of LC/LU and climate change affecting these processes, determining landscape sensitivities within the scope of landscape processes and creation of landscape protection and development strategies has been determined as the aim of the study. Within the scope of the determined purpose, the method of the study was examined in three stages. In the first stage; the boundaries of the study area were determined and a landscape database was created by preparing the natural and cultural landscape inventory. The second stage, landscape character analysis, landscape function analysis and landscape sensitivity analysis were conducted. Landscape character analysis helped to identify landscape character types and areas. Landscape function analysis evaluated the water, erosion, habitat, biodiversity function and historical/cultural status of the basin. Soil and Water Assessment (SWAT) model was used to evaluate the water (surface runoff, infiltration, evapotranspiration) and erosion functions of the study area. In determining habitat function, spot analysis was used to show changes in habitat and landscape metrics were evaluated. In predicting future LC/LU change, the CA-Markov Chain method was used to estimate future LC/LU maps (2050, 2070) by evaluating the transition probabilities of past (2000, 2010) and current (2020) land cover classes. RCP8.5 scenario outputs of the HADGEM2-ES model, one of the global climate models, were evaluated to determine the impact of climate change on basin processes. Future water and erosion functions were predicted by evaluating the data obtained within the scope of future LC/LU and climate change with the SWAT model. Landscape sensitivity analysis, assessment of present and future function processes and landscape sensitivity status for 2020, 2050 and 2070 were determined at the level of micro-basins. In the third stage, landscape guidelines for agriculture, forestry and settlement sectors were developed by considering landscape sensitivities. As a result, it has been revealed that landscape character analysis and landscape management based studies at the basin scale are an effective tool for assessing the landscape sensitivity of each micro-basin and developing landscape protection, restoration and management strategies and sectoral guidelines for agriculture, forestry and settlement.
Nowadays, LC/LU and climate change are causing changes in landscapes, resulting in loss and fragmentation of ecosystems. Therefore, it is necessary to define landscapes and determine their interactions with natural and anthropogenic processes over time. In this context, defining and characterizing landscapes, examining the ongoing processes on the landscape, determining the effects of LC/LU and climate change affecting these processes, determining landscape sensitivities within the scope of landscape processes and creation of landscape protection and development strategies has been determined as the aim of the study. Within the scope of the determined purpose, the method of the study was examined in three stages. In the first stage; the boundaries of the study area were determined and a landscape database was created by preparing the natural and cultural landscape inventory. The second stage, landscape character analysis, landscape function analysis and landscape sensitivity analysis were conducted. Landscape character analysis helped to identify landscape character types and areas. Landscape function analysis evaluated the water, erosion, habitat, biodiversity function and historical/cultural status of the basin. Soil and Water Assessment (SWAT) model was used to evaluate the water (surface runoff, infiltration, evapotranspiration) and erosion functions of the study area. In determining habitat function, spot analysis was used to show changes in habitat and landscape metrics were evaluated. In predicting future LC/LU change, the CA-Markov Chain method was used to estimate future LC/LU maps (2050, 2070) by evaluating the transition probabilities of past (2000, 2010) and current (2020) land cover classes. RCP8.5 scenario outputs of the HADGEM2-ES model, one of the global climate models, were evaluated to determine the impact of climate change on basin processes. Future water and erosion functions were predicted by evaluating the data obtained within the scope of future LC/LU and climate change with the SWAT model. Landscape sensitivity analysis, assessment of present and future function processes and landscape sensitivity status for 2020, 2050 and 2070 were determined at the level of micro-basins. In the third stage, landscape guidelines for agriculture, forestry and settlement sectors were developed by considering landscape sensitivities. As a result, it has been revealed that landscape character analysis and landscape management based studies at the basin scale are an effective tool for assessing the landscape sensitivity of each micro-basin and developing landscape protection, restoration and management strategies and sectoral guidelines for agriculture, forestry and settlement.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
