Ahmed-i Hânî’nin Mem û Zîn Adlı Eserindeki İnsan Algısına Tasavvufi Bir Bakış

dc.contributor.authorKaval, Musa
dc.date.accessioned2025-10-11T20:42:39Z
dc.date.available2025-10-11T20:42:39Z
dc.date.issued2025
dc.departmentDüzce Üniversitesien_US
dc.description.abstractAhmed-i Hânȋ (öl.1707) içerisine doğup yaşadığı toplumu birçok yönden asırlardır etkileyebilmiş ender karakterlerden biridir. İlmi, kültürel, edebi, sosyal ve siyasal entelektüel zenginliğini tasavvufi yorumunda da hissettirmiştir. Kürtçe kaleme aldığı Mem û Zîn adlı eserinde Hânȋ, aşk başta olmak üzere tasavvufî birçok konuya değinmiştir. Gerçek yaşamla rabıtasını kurduğu eseri ile Ahmed-i Hânȋ, hal ilmi olan tasavvufun yerel, özgün bir numunesini ortaya koymuştur. Kendisinin manevi gelişimine büyük katkı sağladığını ifade ettiği eserinde Hânȋ, insana dair algısını incelikle yansıtmaktadır. İslam inancının şekillendirdiği bölgenin insan tipolojisindeki çeşitliliğini ortaya koyarken Hânȋ’nin kendi şahsi tecrübelerinden devşirdiği tasavvufî dönüşüm sürecini halka yaymak gayreti içerisinde olduğu da anlaşılmaktadır. Tasavvufun hal ilmi olmasının gerektirdiği öğreticiliğe de icra eden Hânȋ birçok alanda olduğu gibi tasavvufi açıdan da aksiyonerliğini ortaya koymuştur. İnsana dair ele aldığı başlıklarda temel tasavvufi düşüncelerini kendi özgün üslubu ile kaleme aldığı görülmüştür. Onun, insana dair düşüncelerinin daha iyi anlaşılması için Mevlana (öl.1273), İbn Arabî (öl.1240) ve Yunus Emre (öl.1320) başta olmak üzere klasik dönem mutasavvıflarının görüşlerine iltibas edilecektir. Tasavvufî açından ilk defa bu yönüyle ele alınan çalışma ile alana katkı sunabileceği değerlendirilmektedir.en_US
dc.description.abstractAhmad al-Khānī (d.1707) is one of the rare characters who has been able to influence the society he was born into and lived in for centuries in many ways. He has also made his scientific, cultural, literary, social and political intellectual wealth felt in his sufi interpretation. In his work Mim wa Zīn, written in Kurdish, al-Khānī touched upon many mystical subjects, especially love. With his work, which he established a connection with real life, Ahmad al-Khānī presented a local, original example of mysticism, which is the science of state. In his work, which he states has greatly contributed to his spiritual development, al-Khānī delicately reflects his perception of humanity. While revealing the diversity in human typology of the region shaped by the Islamic faith, it is also understood that al-Khānī is trying to spread the sufi transformation process he has derived from his own personal experiences to the public. al-Khānī, who also performed the didactic role that sufism requires as a science of state, has demonstrated his activism in terms of sufism as well as in many other areas. It has been seen that he has written his basic sufi thoughts in his own unique style on the topics he has dealt with regarding humanity. In order to better understand his thoughts on humanity, the views of the classical period sufis, especially Umi (d. 1273), Ibn Arabî (d. 1240) and Yunus Emre (d. 1320), will be examined. It is evaluated that this study, which is handled from this aspect for the first time from a sufi perspective, will contribute to the field.en_US
dc.identifier.doi10.18506/anemon.1614862
dc.identifier.endpage687en_US
dc.identifier.issn2149-4622
dc.identifier.issue2en_US
dc.identifier.startpage645en_US
dc.identifier.urihttps://doi.org/10.18506/anemon.1614862
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12684/21182
dc.identifier.volume13en_US
dc.institutionauthorKaval, Musa
dc.language.isotren_US
dc.publisherMuş Alparslan Üniversitesien_US
dc.relation.ispartofAnemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisien_US
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanıen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.snmzKA_DergiPark_20250911
dc.subjectKurdish Language, Literature and Cultureen_US
dc.subjectKürt Dili, Edebiyatı ve Kültürüen_US
dc.subjectIslamic Studies (Other)en_US
dc.subjectİslam Araştırmaları (Diğer)en_US
dc.titleAhmed-i Hânî’nin Mem û Zîn Adlı Eserindeki İnsan Algısına Tasavvufi Bir Bakışen_US
dc.title.alternativeA Sufi View of Human Perception in Ahmad al-Khānī’s Work Mem û Zînen_US
dc.typeResearch Articleen_US

Dosyalar