Geleneksel Kırsal Konut Tipolojileri Üzerinden Kültür-Mekân İlişkilerinin Mekân Dizimi Yöntemiyle İncelenmesi: Düzce İli Örneği
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2020
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Küreselleşmenin etkisiyle yaşama dair alışkanlıklar tek tipleşip mekânsal yapılanma standartlaşmıştır. Bu yeni mekân anlayışına karşılık, laboratuvar değeri taşıyan kırsal yerleşimler, doğa, insan ve kültür etkileşiminin en yalın biçimiyle gözlendiği ve kültürün konut üzerinde belirleyiciliğini koruduğu yerlerdir. Dolayısıyla, günümüzde aidiyetlik, birlik, yer duygusu ve mekânsal bağlılık halen kırsal yerleşim üniteleri olan köylerde derinden hissedilebilmektedir. Geleneksel kırsal konut tipolojileri üzerinden kültür-mekân ilişkilerini, mekânsal yapılanma ve örgütlenmedeki yansımalarını incelemeyi hedefleyen bu çalışmada, öncelikle Düzce’de üç farklı kültüre (Laz, Çerkez ve Türk) yaşam alanı olmuş üç köy (Paşalar, Duraklar ve Dadalı) seçilmiştir. Araştırmanın birincil amacı, seçilen evlerin genel literatürde iddia edildiği üzere dahil olduğu yöre-kültür grubundaki diğer evlerle aynı mekânsal kurgu ve tasarım parametrelerine bağlı olarak gelişip gelişmediklerini tespit etmek; ikincil olarak ise, aynı il sınırları içerisinde bulunan üç köyden seçilen geleneksel kırsal konut tiplerindeki benzerlik ve farklılıkları kültürel farklılıklar üzerinden ve mekân dizimi yöntemi ile okumaktır. Geleneksel konutun son yıllarda sayısal yöntemler üzerinden araştırıldığı çalışmalar literatüre yeni yeni girmektedir ve ampirik sonuçların elde edilmesi açısından kolaylık sağlamaktadır. Bu alandaki çalışmalara da örnek teşkil etmek amacıyla, mekân dizimi (Space Syntax) yöntemi kullanılarak, karşılaştırma mekân dizimi tasarım parametreleri (bağlantısallık, bütünsellik, ortalama derinlik, okunabilirlik, ulaşılabilirlik vb.)üzerinden yapılmıştır. Yapılan analizler, öncelikli olarak literatürü destekleyerek, seçilen yöre-kültür eşleştirmelerini ampirik olarak kanıtlamıştır. Kültürler arası karşılaştırmalı analizlerde ise, Laz ve Türk evlerinin mekân kurgusunda benzerlikler tespit edilse de Çerkez köyü evlerinin en bütünsel, en okunabilir ve en ulaşılabilir konut tipleri olarak ayrıştığı görülmüştür. Fakat üç kültürün de sosyal, kültürel ve ekonomik yapının değişmesi ve kentleşme baskısının artmasıyla birlikte birbirine benzeşme eğilimi gösterdiği tespit edilmiştir. Araştırma genel sonuçları itibariyle Düzce özelinde seçilmiş üç kültür örneği üzerinden kültür tabanlı mekân dizimi tasarım parametrelerinin belirlenmesinde bir adım olup, gelecekte bu yönde yapılacak çalışmalar ile mevcut yerel mimari ve geleneksel konut dokularından referans alan çağdaş konut tasarım ilkelerinin geliştirilebilmesi yönüyle önemlidir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
[No Keywords]
Kaynak
Tasarım+Kuram
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
16
Sayı
31
