KLASİK TÜRK EDEBİYATINDA KULLANILAN YA TAHT OLA YA BAHT ve TAHTA KAKMAK DEYİMLERİ ÜZERİNE
Küçük Resim Yok
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Divan Edebiyatı Vakfı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Türkçenin en uzun ve sahip olduğu malzeme bakımından en zengin dönemi Osmanlı Türkçesi olmasına rağmen bu dönem içerisinde Türkçe söz varlığını ortaya koyan, dildeki değişim ve gelişimlerin izlenebileceği bir Türkçe sözlük çalışması bulunmamaktadır. Bu döneme ilişkin filoloji çalışmalarında başvurulan eserlerin başında Batılı bilim/ devlet adamlarınca Batı dillerinde hazırlanan birkaç gramer-sözlük kitabıyla 19. yüzyıl ve sonrasında hazırlanan Türkçe sözlükler gelmektedir. Ancak bu kaynaklar da klasik Türk edebiyatı metinlerinin anlaşılması ve anlamlandırılmasında çoğu kez yetersiz kalmaktadır. İşte tam bu noktada sözcüklerin metin içinde kullanımını ve kazandığı anlam katmanlarını inceleyen çalışmalar kurtarıcı olabilmektedir. Son yıllarda sözcüğün metin-bağlam ekseninde sahip olduğu veya kazandığı anlamları konu alan makale, kitap, tez, sözlük gibi çalışmaların, elektronik ortamda yürütülen projelerin bu boşluğun kapatılmasındaki katkıları yadsınamaz. Bu makalede de günümüz Türkçesinde kullanımdan düşen ancak Osmanlı dönemi edebî ve tarihî metinlerinde yer aldığı tespit edilen iki deyim üzerinde durulmuştur: 1. Ya taht ola ya baht [ola]!” 2. “Tagta kak-”. Farsça ve Arapça sözlüklerde bulunan bilgilerden hareketle deyimlere karşılık verilmeye çalışılmış, farklı şair ve müelliflerden tespit edilen metin örnekleriyle deyimlerin anlamı belirginleştirilmiştir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Klasik Türk Edebiyatı|Osmanlı Türkçesi Metinleri|Deyim|ya taht ola ya baht ola|tahta kakmak.
Kaynak
Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
33
Sayı
33
