CPAP/BPAP cihazlarının kullanımında uyum oranını etkileyen faktörlerin belirlenmesi: Karma bir metot uygulaması

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.advisorKurutkan, Mehmet Nurullah
dc.contributor.authorFırat, Serhat
dc.date.accessioned2025-10-11T20:35:01Z
dc.date.available2025-10-11T20:35:01Z
dc.date.issued2025
dc.departmentDÜ, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalıen_US
dc.description.abstractBu araştırmanın amacı, obstrüktif uyku apnesi (OUA) tedavisinde birincil yöntem olan CPAP/BPAP cihazlarına uyumu etkileyen faktörleri bütüncül bir yaklaşımla belirlemek ve literatürde bugüne kadar raporlanmamış değişkenleri de ortaya çıkararak kapsamlı bir faktör listesi oluşturmaktır. Çalışmada karma yöntem kullanılmış; 2018 - 1 Temmuz 2023 tarihleri arasında bir üniversite hastanesine bağlı uyku merkezinde tedavi gören hastaların verileri analiz edilmiştir. Nicel veriler, 449 hastaya uygulanan anketlerle; nitel veriler ise 30 hasta ile yapılan derinlemesine görüşmeler ve 449 hasta kaydının doküman analiziyle elde edilmiştir. Veriler; FACTOR Analysis, SmartPLS, IBM SPSS ve MAXQDA yazılımları aracılığıyla analiz edilmiştir. Nicel ve nitel verilerin birlikte değerlendirilmesiyle, CPAP/BPAP cihazlarına uyumu etkileyen çok sayıda değişken tespit edilmiş; cihaz ve aparata ilişkin faktörlerden bireysel, psikososyal, çevresel, bölgesel, sosyo-politik ve kültürel faktörlere kadar uzanan çok boyutlu bir etki alanı ortaya konmuştur. Araştırma sonucunda literatürde daha önce yer almayan sekiz yeni değişken tanımlanmıştır. Bu değişkenler arasında; yıldırım ve gök gürültüsünden korkma, deprem korkusu, taşınma, dini pratikler, hava kirliliği, uzun saç kullanımı gibi uyumu olumsuz etkileyen faktörlerin yanı sıra; otomatik cihaz kullanımı ve kırsalda yaşama gibi uyumu artıran faktörler yer almaktadır. Bulgular, mevcut modellerin CPAP/BPAP uyum sürecini açıklamada yetersiz kaldığını ve bu sürecin çok daha karmaşık olduğunu göstermektedir. Bu çalışma, CPAP/BPAP cihazlarına uyum sürecinin yalnızca bireysel ya da teknik faktörlere indirgenemeyeceğini, aynı zamanda coğrafi, kültürel, dini ve çevresel bağlamların da dikkate alınması gerektiğini vurgulamaktadır. Araştırma sonuçları, hem teori geliştirme açısından yeni modellere ihtiyaç duyulduğunu ortaya koymakta hem de sağlık hizmet sunucuları, politika yapıcılar ve cihaz üreticilerine yönelik özgün öneriler sunmaktadır.en_US
dc.description.abstractThe primary objective of this study is to comprehensively identify the factors influencing adherence to CPAP (Continuous Positive Airway Pressure) and BPAP (Bilevel Positive Airway Pressure) devices, which constitute the first-line treatment for Obstructive Sleep Apnea (OSA), and to compile an extensive list of variables—some of which have not previously been reported in the literature. Employing a mixed-methods design, the study analyzed data from patients treated at a university hospital-affiliated sleep center between 2018 and July 1, 2023. Quantitative data were obtained through structured surveys administered to 449 patients, while qualitative data were derived from in-depth interviews with 30 patients and document analysis of 449 patient records. Data analysis was conducted using FACTOR Analysis, SmartPLS, IBM SPSS, and MAXQDA software. The integration of quantitative and qualitative findings revealed a broad spectrum of multidimensional factors influencing CPAP/BPAP adherence, spanning device- and accessory-related, individual, psychosocial, environmental, regional, socio-political, and cultural domains. The study identified eight novel variables that had not been previously documented in the literature. These included barriers such as fear of lightning/thunderstorms, fear of earthquakes, relocation, religious practices, air pollution, and long hair, along with facilitators like the use of automatic devices and rural residency. The results demonstrate that current theoretical frameworks are inadequate in fully explaining CPAP/BPAP adherence, highlighting the complex and multifactorial nature of the process. This research emphasizes that adherence to CPAP/BPAP therapy cannot be fully understood through individual or technical factors alone; instead, geographical, cultural, religious, and environmental contexts must also be considered. The findings call for the development of new theoretical models and offer evidence-based, practical recommendations for healthcare providers, policymakers, and medical device manufacturers aiming to improve adherence rates.en_US
dc.identifier.endpage265en_US
dc.identifier.startpage1en_US
dc.identifier.urihttps://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=5NNqZKwwGohPh6_KCcfp-nlOH925vTwDGzzyG22KI4EFAXpEevl-sO-wIN27wRI9
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12684/20500
dc.identifier.yoktezid943689en_US
dc.institutionauthorFırat, Serhat
dc.language.isotren_US
dc.publisherDüzce Üniversitesien_US
dc.relation.publicationcategoryTezen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.snmzKA_TEZ_20250911
dc.subjectSağlık Kurumları Yönetimien_US
dc.subjectHealth Care Managementen_US
dc.subjectSağlık Yönetimien_US
dc.titleCPAP/BPAP cihazlarının kullanımında uyum oranını etkileyen faktörlerin belirlenmesi: Karma bir metot uygulamasıen_US
dc.title.alternativeDetermining the factors affecting the compliance rate in the use of CPAP/BPAP devices: A mixed method applicationen_US
dc.typeDoctoral Thesisen_US

Dosyalar

Koleksiyon

Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Tez Koleksiyonu