Ekto- ve arbusküler mikoriza aşılanmış Karaçam (Pinus nigra), Toros sediri (Cedrus libani) ve Saçlı Meşe (Qercus cerris) fidanlarının İç Anadolu'nun yarı kurak sahalarındaki ağaçlandırma başarısı

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2016

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Düzce Üniversitesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Anadolu'nun deniz etkisinden uzakta kalan 2/3'lük bir kısmı kurak ve yarı kurak alanlardan oluşmaktadır. Ayrıca uzun yıllardan beri devam eden hayvan ve insan baskısı sonucu bitki örtüsünün tahribiyle geniş düzlüklerdeki araziler su ve rüzgar erozyununa yatkın hale getirilmiştir. Türkiye'de teknik, ekolojik ve sosyal olarak uygun 4,25 milyon hektarı orman ve 1 milyon hektarı hazineye ait olan 5,25 milyon hektar potansiyel ağaçlandırma sahası bulunmaktadır. Bu potansiyel ağaçlandırma sahalarının büyük bir kısmında büyüme döneminde su açığı oluşmaktadır. Kurak ekosistemlerde yapılan ağaçlandırma çalışmalarında kullanılan fidanlara yapılan mikoriza aşılamasının fidanların tutma başarılarını ve büyümelerini arttırdığına dair yayınlar bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı Türkiye'de kurak ve yarı kurak ağaçlandırma sahalarında çok kullanılan Karaçam (Pinus nigra), Toros Sediri (Cedrus libani) ve Saçlı Meşe (Quercus cerris) türlerine mikoriza aşılamasının fidanların fidanlık aşamasındaki gelişimine ve arazi aşamasındaki tutma başarısına, büyüme ve beslenmesine etkisini ortaya koymaktır. Fidanlık aşamasında fidanların mikorizal kolonizasyon yüzdeleri, çap, boy, yaprak/ibre spesifik yüzey alanı, kök uzunluğu ve ağırlıklarına ilişkin ölçümler alınmış ve bunlardan elde edilen kuru kök yüzdesi, katlılık oranı, gürbüzlük ve Dickson kalite indisleri belirlenmiştir. Ayrıca fidanların besin içerikleri belirlemek için gerekli analizler yapılmıştır. Mikorizal işlem uygulanmış ve uygulanmamış fidanlar, büyüme dönemi içerisinde farklı oranlarda su açığı gerçekleşen Afyonkarahisar/Taşoluk, Kütahya/Sobran ve Eskişehir/Mihalıççık'taki Eskişehir Orman Bölge Müdürlüğü'nün ağaçlandırma sahalarına 2012 yılında dikilmiştir. Arazi aşamasında kullanılan bu sahalar yaklaşık 360 km'lik bir hat üzerinde konumlanmıştır. Arazi aşamasında fidanların çap, boy, yaprak/ibre spresifik yüzey alanı, nispi çap ve boy artımları, fidan ve topraktaki besin yoğunlukları, topraktan sızan iyonlar ve toprak nemine ilişkin ölçümler yapılmıştır. Toprak analizleri için her bir deneme ünitesinden rasgele yöntem ile seçilen beş ayrı noktadan hacmi belirli olan silindirlerle ve kürekle iki set toprak örneği alınmıştır. Sahalardaki inorganik besinlerin belirlenmesi için reçine torbası yöntemi kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda mikorizal farklılıkların fidanlık aşamasındaki fidanların morfolojik özellikleri üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir. Fidan boyu, kök boğazı çapı, kök uzunluğu, yaprak yüzey alanı, toprak üstü kuru ağırlık, kökün kuru ağırlığı, katlılık ve Dickson kalite indeksi bakımından işlemler arasında istatistiki farklılıklar tespit edilmiştir. Aynı zamanda mikorizal farklılıkların arazide fidanların büyümeleri üzerinde de etkili oldukları belirlenmiştir. Mikorizaların fidanların morfolojik özelliklerine, tutma başarılarına, toprak ve bitkideki besin durumlarına ve topraktan sızan iyonların miktarlarına etkileri ortaya konulmuştur. Anahtar sözcükler: Ağaçlandırma, Cedrus libani, Karaçam, Mikoriza, Pinus nigra, Quercus cerris, Saçlı Meşe, Toros Sediri, Yarı Kurak Sahalar
About 2/3 of Anatolia which is far from maritime influence has either arid or semi-arid conditions. Besides climate, anthropogenic disturbances and animal pressure on vegetation cover has been exposed soils to both water and wind erosion on waste areas. Thus the biggest challenge for Turkish foresters now and in future is afforestation of these erosion prone arid and semiarid lands. Data from different parts of the world suggest that mycorrhizae inoculation can significantly increase the survival rate and growth of seedling in such a stressful environment. Thus using mycorrhizae inoculated seedling may increase plantation success. There is about 5,25 million ha land area (4,25 million ha forest and one million ha owned by treasury department) that are socially, economically and ecologically feasible for afforestation practices in Turkey. A considerable amount of these potential afforestation areas suffer from water deficiency during growing season. Therefore the objective of this study is to compare the differences of ecto- and arbuscular mycorrhizae inoculated and not-inoculated black pine, cedar and Turkish oak seedlings' performance in nursery and inland afforestation sites. The current study had been conducted in projected (2012-2013) afforestation areas of Eskisehir Regional Directorate of Forestry. Inoculated and control (not-inoculated) seedlings were planted in three different water stressed regions (Eskişehir/Mihalıççık, Afyonkarahisar/Taşoluk and Kütahya/Sobran). With periodically collected data, the treatments were compared for seedling growth (diameter and height) and nutritional status. The soil productivity of the differently treated sites were compared via resin bag methods. First mycorrhizal colonization rates in different treatments were calculated. For each treatments, seedling root-collar diameter, height, biomass, nutrient content, and leaf area (LA) were determined. The same seedling variables were re-measured in the fields. For soil analyses, two sets of soil samples were collected to determine bulk density and other soil properties such as texture, pH, cation exchange capacity, and nutrient content. Ion exchange resin bags were used to catch inorganic nutrients in top soils April through June each growing season during. Analysis of the data indicated that mycorrhizal colonization were effective on seedlings' morphological characteristics. Significant difference were detected for shoot height, root collar diameter, root length, leaf area index, shoot dry weight, root dry weight, shoot fresh weight, root fresh weight and shoot to root dry weight ratio and Dickson quality index of differently treated seedling. The results of field trials also suggest that ecto and arbuscular mycorhizae can effect seedling performance.

Açıklama

YÖK Tez No: 430819

Anahtar Kelimeler

Ormancılık ve Orman Mühendisliği, Forestry and Forest Engineering, Afforestation, Cedrus libani, Pine, Mycorrhiza, Pinus nigra, Quercus cerris, Oak, Cedar, Semi-Arid Land

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Koleksiyon