Farklı yaklaşımlarla yürütülen eleştirel düşünme öğretiminin lise öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerine, eğilimlerine ve çevresel tutumlarına etkisi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2021
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Düzce Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu araştırmanın amacı farklı yaklaşımlarla yürütülen eleştirel düşünme öğretiminin lise öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerine, eleştirel düşünme eğilimlerine ve çevreye ilişkin tutumlarına etkisini araştırmaktır. Araştırmada nicel araştırma desenlerinden biri olan ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2019-2020 öğretim yılında Batı Karadeniz bölgesindeki bir Anadolu Lisesinde ve dört farklı sınıfta öğrenim görmekte olan 114 dokuzuncu sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Toplam altı adet dokuzuncu sınıf bulunan Anadolu Lisesinde dört sınıf rastgele seçilmiş ve rastgele birinci deney grubu, ikinci deney grubu, üçüncü deney grubu ve kontrol grubu olarak atanmıştır. Üç deney ve bir kontrol grubunda bulunan öğrenciler hem cinsiyet, yaş, anne ve baba eğitim durumu gibi demografik özelliklerin dağılımı açısından hem de eleştirel düşünme becerisi, eleştirel düşünme eğilimi ve çevresel tutum açısından birbirine denktir. Araştırmada birinci deney grubunda eleştirel düşünme beceri temelli yaklaşımla öğretilirken, ikinci deney grubunda içerik temelli eleştirel düşünme öğretim yaklaşımı ile öğretilmiştir. Ayrıca üçüncü deney grubunda karma eleştirel düşünme öğretim yaklaşımı kullanılmıştır. Kontrol grubu öğrencileri ise öğretim programı kapsamında uygulanmakta olan derslere devam etmiş ve ekstra hiçbir eleştirel düşünme öğretimi almamışlardır. Araştırmada veriler Eleştirel Düşünme Testi, UF/EMI Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği ve Çevresel Tutum Ölçeği ile toplanmıştır. Beceri temelli, içerik temelli ve karma yaklaşımlarla yürütülen eleştirel düşünme öğretiminin lise öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerini ve eğilimlerini anlamlı bir şekilde geliştirdiği görülürken, kontrol grubu öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerinde ve eğilimlerinde anlamlı bir gelişme görülmemektedir. Üç farklı eleştirel düşünme öğretim yaklaşımı öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerini geliştirmede güçlü düzeyde etkilidir. Lise öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimlerini geliştirmede ise beceri temelli eleştirel düşünme öğretimi güçlü, içerik temelli eleştirel düşünme öğretimi orta ve karma eleştirel düşünme öğretimi düşük düzeyde etkilidir. Bunun yanı sıra lise öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerinin yükseltilmesinde en başarılı öğretim yaklaşımı beceri temelli yaklaşımdır. Beceri temelli eleştirel düşünme öğretim yaklaşımını sırasıyla karma öğretim yaklaşımı ve içerik temelli öğretim yaklaşımı takip etmektedir. Son testler bakımından bu üç yaklaşım arasındaki fark istatistiki olarak anlamlıdır. Ayrıca öğrencilerin eleştirel düşünme eğilimlerini geliştirmede beceri temelli eleştirel düşünme öğretimi, hem içerik temelli hem de karma eleştirel düşünme öğretimine kıyasla daha etkilidir. Çevre eğitimi kapsamında içerik temelli ve karma yaklaşımlarla yürütülen eleştirel düşünme öğretiminin lise öğrencilerinin çevreye ilişkin tutumlarını anlamlı bir şekilde geliştirdiği görülürken, kontrol grubu öğrencilerinin çevreye ilişkin tutumlarında anlamlı bir gelişme görülmemektedir. Ayrıca iki eleştirel düşünme öğretim yaklaşımı da öğrencilerin çevreye ilişkin tutumlarını geliştirmede güçlü düzeyde etkilidir. Bunun yanı sıra lise öğrencilerinin çevreye ilişkin tutumlarını geliştirmede içerik temelli eleştirel düşünme öğretimi karma yaklaşıma kıyasla daha etkilidir.
The purpose of this research is to investigate the effect of critical thinking teaching with different approaches on high school students' critical thinking skills, dispositions and environmental attitudes. In this research, quasi-experimental design with pretest and posttest control group, one of the quantitative methods, was used. Study group of this research consists of 114 students who are educated in four 9th grade classes in Anatolian High School in a city in Black Sea region of Turkey in 2019-2020. Four of six 9th grade classes in the school were chosen and appointed as first treatment group, second treatment group, third treatment group and control group randomly. The students in these three treatment groups and a control group are equal to each other in terms of both demographic characteristics such as gender, age and educational background of mother and father and their critical thinking skills, dispositions, environmental attitudes. While critical thinking skills were taught with general approach in the first treatment group, they were taught with immersion approach in the second treatment group. Also, mixed approach was used to teach critical thinking skills in the third treatment group. Control group students didn't receive any education on critical thinking skills and continued to take the classes in the existed curriculum of their schools. Data were collected using Critical Thinking Test, UF/EMI Critical Thinking Disposition Instrument and Environmental Attitude Scale. While it was seen that critical thinking teaching with general, immersion and mixed approaches enhanced high school students' critical thinking skills and dispositions, there was no improvement in the control group students' critical thinking skills and dispositions. Besides, three different critical thinking teaching approaches were strongly effective in improving students' critical thinking skills. While the effect size of general approach on improving students' critical thinking dispositions was strong, the effect size of immersion approach was medium and the effect size of mixed approach was small. Also, the most effective approach to improve critical thinking skills was general approach. It was followed by mixed and immersion approaches. In terms of posttest, the difference among these three different approaches was statistically meaningful. Besides, general approach was more effective than both immersion and mixed approaches to improve students' critical thinking dispositions. While it was seen that critical thinking teaching using environmental education content with immersion approach and mixed approach enhanced high school students' environmental attitudes, there was no improvement in the control group students' environmental attitudes. Also, both of the critical thinking teaching approaches were strongly effective in improving students' environmental attitudes. Besides, immersion approach was more effective than mixed approach to improve high school students' environmental attitudes.
The purpose of this research is to investigate the effect of critical thinking teaching with different approaches on high school students' critical thinking skills, dispositions and environmental attitudes. In this research, quasi-experimental design with pretest and posttest control group, one of the quantitative methods, was used. Study group of this research consists of 114 students who are educated in four 9th grade classes in Anatolian High School in a city in Black Sea region of Turkey in 2019-2020. Four of six 9th grade classes in the school were chosen and appointed as first treatment group, second treatment group, third treatment group and control group randomly. The students in these three treatment groups and a control group are equal to each other in terms of both demographic characteristics such as gender, age and educational background of mother and father and their critical thinking skills, dispositions, environmental attitudes. While critical thinking skills were taught with general approach in the first treatment group, they were taught with immersion approach in the second treatment group. Also, mixed approach was used to teach critical thinking skills in the third treatment group. Control group students didn't receive any education on critical thinking skills and continued to take the classes in the existed curriculum of their schools. Data were collected using Critical Thinking Test, UF/EMI Critical Thinking Disposition Instrument and Environmental Attitude Scale. While it was seen that critical thinking teaching with general, immersion and mixed approaches enhanced high school students' critical thinking skills and dispositions, there was no improvement in the control group students' critical thinking skills and dispositions. Besides, three different critical thinking teaching approaches were strongly effective in improving students' critical thinking skills. While the effect size of general approach on improving students' critical thinking dispositions was strong, the effect size of immersion approach was medium and the effect size of mixed approach was small. Also, the most effective approach to improve critical thinking skills was general approach. It was followed by mixed and immersion approaches. In terms of posttest, the difference among these three different approaches was statistically meaningful. Besides, general approach was more effective than both immersion and mixed approaches to improve students' critical thinking dispositions. While it was seen that critical thinking teaching using environmental education content with immersion approach and mixed approach enhanced high school students' environmental attitudes, there was no improvement in the control group students' environmental attitudes. Also, both of the critical thinking teaching approaches were strongly effective in improving students' environmental attitudes. Besides, immersion approach was more effective than mixed approach to improve high school students' environmental attitudes.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Eğitim ve Öğretim, Education and Training
