Selçuklular Döneminde Azerbaycanlı Fıkıh Âlimleri ve Fıkıh İlmine Katkıları
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Türk-İslam medeniyetinin anayurdu Orta Asya olmakla beraber, bilhassa bu büyük medeniyetin olgunlaştığı ve geliştiği yerler Azerbaycan, Karabağ, Horasan, Tebriz ve Nahcivan gibi bölgeler olmuştur. Orta Doğu ve Anadolu’dan Balkanlara kadar uzanan geniş bir alanda Müslüman Türk milletinin zirveye çıkardığı eserlerin ilk tohumları Orta Asya’da atılmış, Selçuklu İmparatorluğu’nun hâkimiyet alanı içerisinde bulunan Ön-Asya’da ve Kafkaslarda daha da gelişmiştir. Anadolu ve Balkanlar’da ise en muhteşem devrini yaşamıştır. Şüphesiz Selçukluların oluşturduğu medeniyet ortamının ilim ve irfan tarihimizde mühim bir yeri vardır. Azerbaycan tarihçilerince Azerbaycan’ın “Altın Çağı” ve “İntibah devri” olarak adlandırılan Selçuklular dönemi de aslında bütünü itibariyle bu nitelemeyi fazlasıyla hak etmektedir. Zira Selçuklu Anadolu’su bilim, edebiyat, tasavvuf, hatta bürokrasi alanında önde gelen uluslararası simaları barındırmıştır. Başta Azerbaycan olmak üzere Orta Asya’dan, Horasan ve Endülüs’ten Anadolu’ya gelen ulema, şuara, üdeba, sanatkâr, sûfi ve bürokratlar özellikle XII-XIV. yüzyıllarda bu topraklarda yaşamışlardır. Bu simalar yalnızca isim olarak kalmamış, bu topraklara çok çeşitli tasavvuf, kültür ve düşünce akımlarını da taşımış, Anadolu’yu parlak bir bilim, kültür ve düşünce merkezi haline getirmişlerdir. Başta Anadolu ve Azerbaycan coğrafyası olmak üzere, İslam dünyasının hemen her yerinde izlerine rastlanan Azerbaycan menşeli âlimlerin büyük bölümü, tasavvufun yanı sıra tefsir, hadis, fıkıh, felsefe ve edebiyat gibi alanlarda kıymetli eserler vermişlerdir. İşte bu çalışmada da Aynülkudât Hemedanî el-Miyânecî (ö. 525/1131), Kadı İzzeddin Muhammed er-Râzî el-Urmevî, (ö.654/1256), Kadı Şehâbeddin en-Nahcivânî (ö.664/1265), Sirâcüddîn el-Urmevî (ö. 682/1283), Safiyyüddîn el-Hindî el-Urmevî (ö.715/1315) gibi Selçuklular döneminde yaşamış Azerbeycanlı fakihler ve ortaya koydukları fıkhî çalışmalar ele alınmıştır. Anadolu ve Azerbaycan arasında kurulan kültür köprüsünün mimarları olan bu âlimlerin fıkıh ilmine katkıları tarih, tabakat ve biyografik eserlerden elde edilen malumat değerlendirilmek suretiyle incelenmiştir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Kaynak
Turkish Studies- Comparative Religious Studies
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
19
Sayı
1
