Özbek Türkçesi Terkibindeki Oğuz Lehçesi ve Onun Ayırt Edici Fonetik Hususiyetleri
Küçük Resim Yok
Tarih
2024
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Başakşehir İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Çağatay Türkçesinin devamı olan Özbek Türkçesi içerisinde Oğuzca özellikler de görülmektedir. Oğuz Türkçesinin etkilerinin en fazla olduğu bölge Fergana bölgesinde konuşulan Özbek Türkçesidir. Bu bölgede Ürgenç, Hive, Semerkand, Buhara vb. illerde yaşayan Oğuz boylarının dili bölgede konuşulan Özbek Türkçesini etkilemiş ve Taşkent civarında konuşulan Özbek Türkçesinden daha farklı bir ağız ortaya çıkmıştır. Bu bölgedeki ağızlarda Oğuz Türkçesinin fonetik ve morfolojik özellikleri tespit edilmektedir. Eski Türkçe ve Özbek Türkçesindeki söz başı /k-/ sesleri bölgede /g-/ kün > gün, kel- > gel-; söz başı /t-/ sesleri /d-/’ye dönüşmüştür. til > dil, tün > dün vb. Kelime sonundaki /-g/ seslerinin Harezm bölgesindeki Özbek Türkçesinde düştüğü görülmektedir sarıg > sarı gibi. Bu çalışmada ilgili bölgede yapılan derleme çalışmalarından elde edilen dil malzemesi değerlendirilmiş ve tespit edilen özellikler çalışmada verilmeye çalışılmıştır.
Turkish is the continuation of the Chagatai Turkish, Uzbek Turkish also has Oghuz features. The Turkish language of Oghuz is the Uzbek language spoken in Fergana region, where the influences of Oghuz Turkish are the most. In this region, Urgench, Hive, Samarkand, Bukhara, etc. the Turkish of the Oghuz tribes living in the provinces has influenced the Uzbek Turkish spoken in the region and a different language has emerged from the Uzbek Turkish spoken around Tashkent. Phonetic and morphological features of Oghuz Turkish are detected in the dialects in this region. In Turkish and Uzbek Turkish, the vowel /k-/ sounds in the region /g-/ kun > day, kel- > gel-; the /t-/ sounds in the beginning of the word have changed to /d-/. til > language, tun > yesterday, etc. It is observed that the /-g/ sounds at the end of the word fall in Uzbek Turkish in the Khwarezm region, such as sarig > yellow. In this study, the language material obtained from the review studies conducted in the relevant region was evaluated and the identified features were tried to be given in the study.
Turkish is the continuation of the Chagatai Turkish, Uzbek Turkish also has Oghuz features. The Turkish language of Oghuz is the Uzbek language spoken in Fergana region, where the influences of Oghuz Turkish are the most. In this region, Urgench, Hive, Samarkand, Bukhara, etc. the Turkish of the Oghuz tribes living in the provinces has influenced the Uzbek Turkish spoken in the region and a different language has emerged from the Uzbek Turkish spoken around Tashkent. Phonetic and morphological features of Oghuz Turkish are detected in the dialects in this region. In Turkish and Uzbek Turkish, the vowel /k-/ sounds in the region /g-/ kun > day, kel- > gel-; the /t-/ sounds in the beginning of the word have changed to /d-/. til > language, tun > yesterday, etc. It is observed that the /-g/ sounds at the end of the word fall in Uzbek Turkish in the Khwarezm region, such as sarig > yellow. In this study, the language material obtained from the review studies conducted in the relevant region was evaluated and the identified features were tried to be given in the study.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Özbek Türkçesi|Oğuz Türkçesi|Harezm bölgesi|Eski Anadolu Türkçesi.|Uzbek Turkish|Oghuz Turkish|Khwarezm region|Old Anatolian Turkish.
Kaynak
BABUR Research
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
3
Sayı
1
