Yapay zekâ destekli öğrenme ortamlarının madde ve endüstri ünitesindeki rolünün farklı değişkenlere etkisi
| dc.contributor.advisor | Çolak Yazıcı, Senem | |
| dc.contributor.author | Çaylı, Tuba Nur | |
| dc.date.accessioned | 2025-10-11T20:35:07Z | |
| dc.date.available | 2025-10-11T20:35:07Z | |
| dc.date.issued | 2025 | |
| dc.department | DÜ, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı | en_US |
| dc.description.abstract | Günümüzde yapay zekâ teknolojileri, eğitim alanında giderek daha fazla benimsenmekte ve özellikle fen bilimleri gibi soyut kavramların yoğun olduğu derslerde öğrenme süreçlerini dönüştürme potansiyeline sahip olduğu düşünülmektedir. Bu çalışma, sekizinci sınıf fen bilimleri dersi kapsamında "Madde ve Endüstri" ünitesinde yapay zekâ destekli bir öğrenme aracının, öğrencilerin fen bilimleri dersine yönelik akademik başarıları, fen bilimleri dersine yönelik öz-yeterlikleri, fen bilimleri dersine yönelik eleştirel düşünme becerileri ve Yeni Nesil Fen Standartları (NGSS) becerileri üzerindeki etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma, ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desen benimsenerek yürütülmüştür. Çalışma grubunu, Düzce ili Merkez ilçesindeki bir ortaokulda öğrenim gören 34 sekizinci sınıf öğrencisi oluşturmuştur. Kontrol grubunda öğretim mevcut müfredata uygun olarak sürdürülürken, deney grubunda dersler yapay zekâ destekli öğrenme ortamı ile zenginleştirilmiştir. Veri toplama sürecinde, araştırmanın amacı doğrultusunda ilgili ölçekler kullanılmıştır. Bu araçlar, 28 ders saatinden oluşan uygulama sürecinin başında ve sonunda uygulanmıştır. Veriler SPSS 27.0 yazılımıyla analiz edilmiş ve sonuçlar, deney grubunda tüm ölçütlerde anlamlı artışlar olduğunu; kontrol grubunda ise yalnızca akademik başarıda sınırlı bir değişim gözlemlenirken diğer üç ölçekte anlamlı düşüşler yaşandığını ortaya koymuştur. Bu bulgular, dört değişken arasında güçlü bir ilişkiye işaret etmektedir. Özellikle fen bilimleri dersine yönelik; öz-yeterlikteki gelişmelerin, öğrencilerin öğrenme süreçlerine daha aktif katılımlarını sağladığı, bunun da eleştirel düşünme becerilerinin gelişimine yansıdığı ve sonuç olarak NGSS becerilerinde belirgin iyileşmeler sağlanmış olabileceği düşünülmektedir. Deney grubundaki bu bütüncül gelişim, yapay zekâ destekli öğrenme ortamlarının sadece bilişsel değil, aynı zamanda duyuşsal ve bilimsel süreç becerilerini de desteklediğini göstermektedir. Buna karşılık kontrol grubunda gözlenen anlamlı düşüşler, literatürde vurgulanan mevcut öğretim yöntemlerinin sınırlılıklarının yanı sıra öğrencilerin motivasyon kaybı ve küskünlük (resentful demoralization) yaşamış olma ihtimaliyle açıklanabileceği düşünülmektedir. Bu durum, fen bilimleri dersine yönelik; öz-yeterlikleri, eleştirel düşünme becerileri ve NGSS standartlarına uyumun yalnızca mevcut öğretim programına değil, aynı zamanda çok sayıda değişkene bağlı olduğunu göstermektedir. Sonuç olarak, elde edilen bulgular, yapay zekâ destekli öğrenme ortamlarının doğru şekilde kullanıldığında öğrencilerin bilişsel ve duyuşsal gelişimlerini desteklemede önemli bir potansiyele sahip olduğunu ve fen eğitimi alanında pedagojik dönüşüm sağlayarak öğrencileri yalnızca bilgi tüketicileri değil, bilimsel süreçlerin aktif katılımcıları hâline getirebileceğini ortaya koymaktadır. | en_US |
| dc.description.abstract | In recent years, artificial intelligence (AI) technologies have been increasingly adopted in the field of education, and are believed to have the potential to transform learning processes, particularly in science courses where abstract concepts are prevalent. This study aims to examine the effects of an AI-supported learning tool, implemented within the "Matter and Industry" unit of the 8th grade science curriculum, on students' academic achievement in science, science self-efficacy, critical thinking skills related to science, and Next Generation Science Standards (NGSS) competencies. The research was conducted using a quasi-experimental design with pre-test and post-test control groups. The study group consisted of 34 eighth-grade students enrolled in a middle school located in the central district of Düzce, Türkiye. While the control group continued learning based on the current curriculum, the experimental group received instruction enriched with an AI-supported learning environment. Data collection instruments were selected in line with the research objectives, and applied at the beginning and end of the 28-lesson implementation process. Data were analyzed using SPSS 27.0 software. The results revealed that the experimental group demonstrated significant improvements across all variables, whereas the control group showed only a limited change in academic achievement and significant decreases in the other three measures. These findings suggest a strong correlation among the four variables. Notably, the observed improvement in science self-efficacy appeared to enhance students' active participation in learning, which in turn was reflected in the development of their critical thinking skills, ultimately leading to improvements in their NGSS competencies. The holistic development observed in the experimental group indicates that AI-supported learning environments not only support cognitive development but also contribute to students' affective and scientific process skills. In contrast, the significant declines observed in the control group may be attributed to the limitations of traditional teaching methods emphasized in the literature, as well as to possible student motivation loss and resentful demoralization. This situation suggests that students' science self-efficacy, critical thinking skills, and alignment with NGSS are influenced not only by the instructional program but also by multiple variables. In conclusion, the findings highlight that when used appropriately, AI-supported learning environments hold substantial potential to support students' cognitive and affective development, providing a pedagogical transformation in science education that empowers students not only as consumers of knowledge but also as active participants in scientific processes. | en_US |
| dc.identifier.endpage | 158 | en_US |
| dc.identifier.startpage | 1 | en_US |
| dc.identifier.uri | https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=5NNqZKwwGohPh6_KCcfp-otN42nTUUqhlC2OddTvBCZI2b_utHKqjdOiNOOO1J5s | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12684/20547 | |
| dc.identifier.yoktezid | 948851 | en_US |
| dc.institutionauthor | Çaylı, Tuba Nur | |
| dc.language.iso | tr | en_US |
| dc.publisher | Düzce Üniversitesi | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.snmz | KA_TEZ_20250911 | |
| dc.subject | Eğitim ve Öğretim | en_US |
| dc.subject | Education and Training | en_US |
| dc.title | Yapay zekâ destekli öğrenme ortamlarının madde ve endüstri ünitesindeki rolünün farklı değişkenlere etkisi | en_US |
| dc.title.alternative | The effect of the role of artıfıcıal ıntellıgence supported learnıng envıronments on dıfferent varıables ın matter and ındustry unıt | en_US |
| dc.type | Master Thesis | en_US |
