Kültürel sermaye ve erken okuryazarlık ilişkisinde kelime bilgisinin aracılık etkisi

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.advisorKeskin, Hasan Kağan
dc.contributor.authorKaraduman, İkram
dc.date.accessioned2024-08-23T18:34:38Z
dc.date.available2024-08-23T18:34:38Z
dc.date.issued2024
dc.departmentDÜ, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Temel Eğitim Ana Bilim Dalıen_US
dc.description.abstractBu araştırma, Düzce örnekleminde okul öncesi eğitimi almaya devam eden 60-72 aylık çocukların erken okuryazarlık becerileriyle annelerin kelime bilgi düzeyleri ve kültürel sermayeleri arasındaki ilişkiyi belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda oluşturulan aracılık modeli ile çocukların erken okuryazarlık becerilerine annelerin kültürel sermaye birikimleri ile kelime bilgi düzeylerinin etkileme durumu tespit edilmiştir. Oluşturulan aracılık modelinde çocukların erken okuryazarlık becerisi içsel değişken, annelerin kültürel sermaye birikimleri dışsal değişken, yine annelerin kelime bilgi düzeyleri aracı değişken olarak ele alınmıştır. Araştırmanın örneklemini Düzce il merkezinde Millî Eğitim Bakanlığı'na bağlı anaokulu ve ana sınıfına devam eden 60-72 aylık 170 çocuk ve anneleri oluşturmaktadır. Araştırma verileri Kişisel Bilgi formu, EGBA (Erken Okuryazarlık Gelişimini Belirleme Aracı), Kültürel Sermaye Ölçeği ve Anne Kelime Bilgisi Testi ile toplanmıştır. Toplanan verilerin analiz sürecinde betimsel istatistiklerden ortalama, standart sapma; normallik dağılımı için çarpıklık ve basıklık katsayıları, çoklu normallik için Mardia's katsayısı dikkate alınmıştır. Nedensel ve ilişkisel analizler doğrusal regresyon, aracılık analizleri ve Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) çerçevesinde incelenmiştir. Verilerin analizinde JASP kullanılmıştır. Çalışmadaki değişkenlerin arasındaki aracılık durumuna farklı analizlerle bakılmıştır. İlk olarak kelime bilgisinin aracılık etkisinin tam olarak belirlenebilmesi için Baron ve Kenny'nin klasik regresyondan yola çıkarak ön gördüğü koşullar test edilmiştir. Daha sonra JASP içerisindeki aracılık testi kullanılarak, doğrudan dolaylı ve toplam etkiler hesaplanmıştır. Son olarak ise yine JASP içerisindeki Lavaan modülü ile analizlere devam edilerek, aracılık durumuna ait yol katsayılarına ve yol grafiğine ulaşılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre ilk adımda, kültürel sermaye ile erken okuryazarlık becerileri arasında anlamlı bir ilişkiye ulaşılmıştır. Ancak modele kelime bilgisinin eklenmesiyle bu anlamlı ilişkinin ortadan kalktığı görülmüştür. Bu durumda kelime bilgisinin, kültürel sermaye ile erken okuryazarlık becerileri arasında tam aracı rolde olduğu söylenebilir. Sonuç olarak ebeveynlerin kültürel sermayeleri onların kelime bilgileri üzerinde oldukça belirleyicidir. Ebeveyn kelime bilgisinin ise çocukların erken okuryazarlık becerilerinin gelişimine olumlu katkılar sağladığı ileri sürülebilir. Dolayısıyla, araştırmadaki aracılık modeli ile sınırlı kalmak koşuluyla, kültürel sermayenin erken okuryazarlık becerilerinin gelişimi üzerindeki katkısının kelime bilgisi değişkeni ile gerçekleştiğini söylemek mümkündür. Anahtar Kelimeler: Erken okuryazarlık, Kelime bilgisi, Kültür, Kültürel sermayeen_US
dc.description.abstractThe objective of this study is to investigate the correlation between the early literacy skills of preschool children aged 60-72 months in Düzce and their mothers' vocabulary knowledge levels and cultural capital. A mediation model was created to determine the impact of mothers' cultural capital accumulation and vocabulary knowledge levels on their children's early literacy skills. The mediation model considered children's early literacy skills as an endogenous variable, mothers' cultural capital accumulation as an exogenous variable, and mothers' vocabulary knowledge level as a mediating variable. The sample consisted of 170 children aged 60-72 months and their mothers attending kindergarten and nursery school affiliated with the Ministry of National Education in the city centre of Düzce. The research data were collected using the Personal Information Form, EGBA (Early Literacy Development Assessment Tool), Cultural Capital Scale, and Mother Vocabulary Knowledge Test. Descriptive statistics, including mean and standard deviation, as well as coefficients for normality distribution such as skewness and kurtosis, were considered during the data analysis process. Additionally, Mardia's coefficient was used to assess multiple normality. The study analysed causal and relational connections using linear regression, mediation analyses, and Structural Equation Model (SEM). Data analysis was conducted using JASP. To determine the mediation effect of vocabulary knowledge, the study tested the conditions predicted by Baron and Kenny based on classical regression. Then direct, indirect and total effects were calculated using the mediation test in JASP. The Lavaan module in JASP was then used to analyze the path coefficients and path graph of the mediation status. The results showed a significant relationship between cultural capital and early literacy skills in the first step. However, it was observed that the significant relationship disappeared when vocabulary knowledge was added to the model. Therefore, it can be concluded that vocabulary knowledge fully mediates the relationship between cultural capital and early literacy skills. In conclusion, parental cultural capital is crucial for their children's vocabulary knowledge, which in turn positively contributes to the development of early literacy skills. Thus, it can be concluded that cultural capital contributes to the development of early literacy skills through the variable of vocabulary knowledge, as demonstrated by the mediation model in the study. Key Words: Early literacy, Vocabulary, Culture, Cultural capitalen_US
dc.identifier.endpage90en_US
dc.identifier.startpage1en_US
dc.identifier.urihttps://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=KMB79M3N7zK1UR2WYeRgQm-95lOh6P3slRqkF2UmFP5RMrtI2uX502piLJePxd08
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12684/15616
dc.identifier.yoktezid863181en_US
dc.institutionauthorKaraduman, İkram
dc.language.isotren_US
dc.publisherDüzce Üniversitesien_US
dc.relation.publicationcategoryTezen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.subjectEğitim ve Öğretimen_US
dc.subjectEducation and Trainingen_US
dc.titleKültürel sermaye ve erken okuryazarlık ilişkisinde kelime bilgisinin aracılık etkisien_US
dc.title.alternativeMediation effect of vocabulary knowledge on the relationship between cultural capital and early literacyen_US
dc.typeMaster Thesisen_US

Dosyalar

Orijinal paket
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim
İsim:
15616.pdf
Boyut:
926.32 KB
Biçim:
Adobe Portable Document Format
İndir

Koleksiyon

Tez Koleksiyonu