Covid-19 pandemi sürecinin alternatif yatırım araçları üzerindeki etkisi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Düzce Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
2020 yılı ilk çeyreğinde tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 pandemisi, başta ekonomik olmak üzere toplumsal ve sosyal hayatı büyük ölçüde etkilemiştir. Sağlık krizinden ekonomik krize dönüşen pandemi ekonomide belirsizliğin artmasına neden olmuştur. Ekonomik belirsizlik, yatırım kararlarını etkileyerek hem reel ekonomide hem de finans piyasalarında dalgalanmalara yol açmıştır. Vaka ve ölüm sayılarındaki artışlar birçok ülkede olduğu gibi Türkiye'de de finansal piyasalar üzerinde etkili olmuştur. Alternatif yatırım araçlarının birbirleri ile olan ilişkisi pandemi süreci ile birlikte farklı bir boyut kazanmıştır. Bu yönüyle çalışma pandeminin Türkiye'deki alternatif finansal araçlar üzerindeki etkisini araştırmayı amaçlamaktadır. Covid-19 pandemisinden önceki dönemde alternatif yatırım araçları arasındaki mevcut ilişkinin pandemi döneminde değişip değişmediği belirlenmiştir. Ayrıca vaka ve ölüm sayılarındaki değişmenin her bir yatırım aracı üzerindeki etkisi incelenmiştir. Bu doğrultuda çalışmada, hisse senedi kapanış fiyatları, cds primleri, bitcoin, ons altın fiyatları, USD/TL dolar kuru ve gecelik repo faiz oranı değişkenlerinin pandemi öncesi ve pandemi dönemindeki ilişkileri belirlenmiştir. 22.03.2019-14.06.2022 tarihleri inceleme dönemi olarak seçilmiştir. Covid-19 öncesi dönemi 22.03.2019-20.03.2020 tarihleri arası, Covid-19 dönemi ise 23.03.2020-14.06.2022 tarihleri ile temsil edilmek üzere kullanılmıştır. Covid-19 dönemi aşı öncesi ve aşı sonrası olacak şekilde analize konu edilmiştir. Değişkenler arasındaki uzun dönem ilişkilerin incelenmesinde Pesaran ve Shin (1999) ile Pesaran ve diğ. (2001) tarafından geliştirilen ARDL sınır testi yaklaşımı ile Johansen-Juselius (1990) ve Johansen (1987, 1989) eşbütünleşme analiz yöntemi kullanılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre Covid-19 öncesi döneminde alternatif yatırım araçları arasındaki eşbütünleşme ilişkisinin olmadığı buna karşılık Covid-19 sonrası dönemde alternatif yatırım araçları arasındaki ilişkinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yaşanan sağlık krizinin yol açtığı belirsizlik ve risk ortamının yatırımcıları alternatif yatırım araçlarına yönlendirdiği ve piyasada tüm yatırım araçlarına olan talebi arttığı tespit edilmiştir. Ayrıca aşı öncesi dönemde vaka ve ölüm sayılarındaki artışların özellikle bitcoin fiyatlarını etkilediği tespit edilmiştir. Aşı sonrası dönemde ise ölüm sayılarındaki artışın özellikle BİST endeksi üzerinde etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
The Covid-19 pandemic, which affected the whole world in the first quarter of 2020, has greatly influenced social and economic life, causing economic uncertainty and fluctuations in both the real economy and financial markets. Increases in case and death numbers have affected financial markets in many countries, including Turkey. The relationship between alternative investment tools has gained a different dimension during the pandemic. This study aims to investigate the effect of the pandemic on alternative financial instruments in Turkey. It is determined whether the existing relationship between alternative investment tools before the Covid-19 pandemic has changed during the pandemic period. Additionally, the effect of changes in case and death numbers on each investment tool is examined. Accordingly, the relationships between stock closing prices, CDS premiums, Bitcoin, ons gold prices, USD/TL exchange rate and overnight repo interest rates before and during the pandemic are identified. The study period is from March 22, 2019, to June 14, 2022. The pre-Covid-19 period is between March 22, 2019, and March 20, 2020, and the Covid-19 period is represented between March 23, 2020, and June 14, 2022. The Covid-19 period is analyzed as pre-vaccination and post-vaccination. The ARDL boundary test approach developed by Pesaran and Shin (1999) and Pesaran et al. (2001), and the Johansen-Juselius (1990) and Johansen (1987, 1989) cointegration analysis methods are used to examine the long-term relationships between the variables. According to the study results, there was no cointegration relationship between alternative investment tools during the pre-Covid-19 period, but there was a relationship during the post-Covid-19 period. It is found that the uncertainty and risk environment caused by the health crisis led investors to alternative investment tools, and the demand for all investment tools in the market increased. Additionally, it is found that the increases in case and death numbers before vaccination particularly affected Bitcoin prices, whereas the increases in death numbers after vaccination particularly affected the BIST index.
The Covid-19 pandemic, which affected the whole world in the first quarter of 2020, has greatly influenced social and economic life, causing economic uncertainty and fluctuations in both the real economy and financial markets. Increases in case and death numbers have affected financial markets in many countries, including Turkey. The relationship between alternative investment tools has gained a different dimension during the pandemic. This study aims to investigate the effect of the pandemic on alternative financial instruments in Turkey. It is determined whether the existing relationship between alternative investment tools before the Covid-19 pandemic has changed during the pandemic period. Additionally, the effect of changes in case and death numbers on each investment tool is examined. Accordingly, the relationships between stock closing prices, CDS premiums, Bitcoin, ons gold prices, USD/TL exchange rate and overnight repo interest rates before and during the pandemic are identified. The study period is from March 22, 2019, to June 14, 2022. The pre-Covid-19 period is between March 22, 2019, and March 20, 2020, and the Covid-19 period is represented between March 23, 2020, and June 14, 2022. The Covid-19 period is analyzed as pre-vaccination and post-vaccination. The ARDL boundary test approach developed by Pesaran and Shin (1999) and Pesaran et al. (2001), and the Johansen-Juselius (1990) and Johansen (1987, 1989) cointegration analysis methods are used to examine the long-term relationships between the variables. According to the study results, there was no cointegration relationship between alternative investment tools during the pre-Covid-19 period, but there was a relationship during the post-Covid-19 period. It is found that the uncertainty and risk environment caused by the health crisis led investors to alternative investment tools, and the demand for all investment tools in the market increased. Additionally, it is found that the increases in case and death numbers before vaccination particularly affected Bitcoin prices, whereas the increases in death numbers after vaccination particularly affected the BIST index.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Sağlık Yönetimi, Healthcare Management
