Antipsikotik kullanan hastalarda ilaç yan etkilerinin tedaviye uyum üzerine etkisinin değerlendirilmesi

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.advisorEker, Fatma
dc.contributor.authorSağlam, Elvan
dc.date.accessioned2021-02-25T15:10:20Z
dc.date.available2021-02-25T15:10:20Z
dc.date.issued2011
dc.departmentDÜ, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Psikiyatri Hemşireliği Ana Bilim Dalıen_US
dc.descriptionYÖK Tez No: 289223en_US
dc.description.abstractBu çalışma antipsikotik kullanan hastalarda ilaç yan etkilerinin tedaviye uyum üzerine etkisinin değerlendirilmesi amacıyla tanımlayıcı ve analitik olarak yapıldı. Araştırmanın evrenini Bolu il sınırları içerinde yaşayan, şizofrenik bozukluk ve bipolar affektif bozukluk tanısı ile ayaktan takip edilen 507 hasta, örneklemini basit rastgele örnekleme yöntemiyle seçilen 120 hasta oluşturdu. Antipsikotiklere bağlı yan etkiler Liverpool Üniversitesi Nöroleptiklerin Yan Etkilerini Değerlendirme Ölçeği (LÜNYED) ile, hastaların tedaviye uyumu Tıbbi Tedaviye Uyum Oranı Ölçeği, McEvoy Tedavi İzlem Formu, Nöroleptik Tedaviye Katılım Ölçeği, ilaç dozunu kendiliğinden değiştirme ve ilacı kendiliğinden bırakma durumundan oluşan beş alt kategoriden oluşan değerlendirme şeması ile değerlendirildi. Verilerin istatistiksel analizinde ki kare, student t testi, Mann-Whitney U, ANOVA, korelasyon katsayısı ve lojistik regresyon analizi kullanıldı.Araştırma sonucunda; hastaların ilaç yan etkileri ve ilaç yan etkilerinin yönetimi konusunda eğitilmediği, ilaç yan etkisi nedeniyle ilaç dozunu azaltanların oranının %36.9, ilaçlarını tamamen bırakanların ise %24.3 oranında olduğu belirlendi. Kadın hastalarda hormonal, depo form ilaç kullanmayanlarda otonomik yan etkiler daha fazlaydı. Hastaların %75.0'inin tedaviye uyumsuz olduğu, LÜNYED Ölçeğine göre çoğunluğunun (%45.8) yan etkileri orta şiddette yaşamakta oldukları, bazı yan etkilerin tedaviye uyumsuzluğu arttırdığı görüldü. Tedaviye uyumsuzluğun bağımlı değişken olarak alındığı lojistik regresyon analizinde ağız kuruluğu olanlarda olmayanlara göre 13.9 kat, aşırı uyuma yan etkisi yaşayanlarda yaşamayanlara göre 9.4 kat tedaviye uyumsuzluk riskinin fazla olduğu belirlendi. Araştırmada elde edilen bulgular doğrultusunda antipsikotik kullanan hastaların ilaç yan etkileri konusunda eğitilmesi, ilaç yan etkilerinin yönetimi konusunda verilecek eğitime hastayla birlikte ailenin de dahil edilmesi, ağız kuruluğu ve aşırı uyuma yan etkilerini yaşayan hastaların tedaviye uyumsuzluk açısından yakından takip edilmesi, hastaların yan etkiler nedeniyle ilaç dozunu kendiliğinden azaltıp azaltmadıklarının ya da ilaçları bırakıp bırakmadıklarının araştırılması, kadın hastaların hormon takiplerinin düzenli yapılması ve oluşabilecek değişiklikler konusunda bilgilendirilmesi ve ilaç yan etkilerinin yönetimi konusunda prosedürlerin oluşturulması önerildi.en_US
dc.description.abstractThis study has been done to evaluate the drug side effects onto the adherence in patients using antipsychotic medication. Study has been designed as descriptive and analytic manner. The population of the study was constituted of 507 outpatient with schizophrenia or bipolar affective disorder who live in Bolu province, thesample of study was composed of 120 patients who selected using simple random sampling method. Side effects related to antipsychotics were assesed with Liverpool University Neuroleptic Side Effect Rating Scale (LUNSERS), patient adherence to medication was assesed with a evaluation scheme with five subcategories including; Medication Adherence Rating Scale (MARS), McEvoy Treatment Observation Form, Adherence to Neuroleptic Treatment Scale (ANT), changing medication dose by oneself and stopping medication by oneself. The statistical analyze of datas were performed with chi-square test, student t-test, Mann-Whitney U test, ANOVA, correlation coefficient and logistic regression.As results of study, it was determined that patients have not been educated about drug side effects and management of these side effects. The ratio of the patients who were reduced the medication dose because of the side effects was %36,9 while the ratio of the patients who stopped medication was %24.3. Hormonal side effects were more common in women and autonomic side efffects were more common in patients who were not using depot medication. It was observed that %75.0 of the patients were non-adherent to medication, %45.8 of patients were having problem due to side effects according to LUNSERS, some side effects caused non-adherence to medication. In logistic regression analysis, non-adherence risk was 13.9 times higher in patients with mouth dryness nd 9.4 times higher in patients with hipersomnia when compared to patients without. It was concluded that, patients should have an education about drug side effects, patients? family along with patient should have been include to the education about management of side effects, It was recommended that close follow up of the patients with mouth dryness and hipersomnia, investigation of reducing the dose or stopping medication because of the side effects by themselves, regular hormonal follow up of women patients and education about inevitable effects and create procedures about management of side effects.en_US
dc.identifier.endpage104en_US
dc.identifier.startpage1en_US
dc.identifier.urihttps://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=zD1B0cW7zVr3VcnZjitVXpW0umTo2tNKaI6Uu4-x9_v9aacghtTu_nzMU5IZFwor
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12684/7974
dc.institutionauthorSağlam, Elvanen_US
dc.language.isotren_US
dc.publisherDüzce Üniversitesien_US
dc.relation.publicationcategoryTezen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.subjectHemşireliken_US
dc.subjectNursingen_US
dc.subjectBipolar bozukluken_US
dc.subjectBipolar disorderen_US
dc.subjectHastalaren_US
dc.subjectPatientsen_US
dc.subjectHemşireleren_US
dc.subjectNursesen_US
dc.subjectHemşireliken_US
dc.subjectNursingen_US
dc.subjectKomplikasyonlaren_US
dc.subjectComplicationsen_US
dc.subjectTedavien_US
dc.subjectTreatmenten_US
dc.subjectTrankilizan ajanlaren_US
dc.subjectTranquilizing agentsen_US
dc.subjectİlaç allerjisien_US
dc.subjectDrug hypersensitivityen_US
dc.subjectİlaçlaren_US
dc.subjectDrugsen_US
dc.subjectŞizofrenien_US
dc.subjectSchizophreniaen_US
dc.titleAntipsikotik kullanan hastalarda ilaç yan etkilerinin tedaviye uyum üzerine etkisinin değerlendirilmesien_US
dc.title.alternativeEvaluation of drug side effects on medication adherence in patients using antipsychoticsen_US
dc.typeMaster Thesisen_US

Dosyalar

Orijinal paket
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim
İsim:
289223.pdf
Boyut:
2.78 MB
Biçim:
Adobe Portable Document Format
Açıklama:
Tam Metin / Full Text
İndir

Koleksiyon

Tez Koleksiyonu