Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan ergenlerde yeme davranışı ve yaşam kalitesinin incelenmesi

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2020

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Düzce Üniversitesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Amaç: Çalışmamızın amacı, Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) olan ergenlerde yeme davranışı ve yaşam kalitesini sağlıklı kontrollerle karşılaştırarak araştırmak ve yeme davranışı ile yaşam kalitesi ilişkisini değerlendirmektir. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Psikiyatri Anabilim Dalına başvuran DEHB tanısı alan 100 ergen olgu ve yaş, cinsiyet açısından olgu grubu ile eşleştirilmiş 100 sağlıklı ergen dahil edilmiştir. Çalışmadaki tüm ergenlerle "Okul Çağı Çocukları için Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi-Şimdi ve Yaşam Boyu Şekli- Türkçe Versiyonu" (ÇDŞG-ŞY-T) kullanılarak klinik görüşme yapılmış, ergenlere Hollanda Yeme Davranışı Anketi (HYDA), Çocuklar İçin Yaşam Kalitesi Ölçeği (ÇİYKÖ) uygulanmıştır. Ek olarak, ebeveynlere sosyodemografik form, Conners Anne-Baba Derecelendirme Ölçeği-Yenilenmiş Kısa Form (CADÖ-YK) ve Çocuklar İçin Yaşam Kalitesi Ölçeği (ÇİYKÖ) ebeveyn bildirimi uygulanmıştır. Bulgular: DEHB grubunda kontrol grubuna göre, ÇİYKÖ öz bildirim ve anne-baba bildirimlerinde tüm ölçek puanlarında anlamlı düşüklük saptanmıştır. DEHB grubunda kontrol grubuna göre, duygusal ve dışsal yeme alt ölçek puanları istatistiksel olarak anlamlı yüksek tespit edilmiştir (sırasıyla, p=0,006, p=0,001). DEHB bileşik görünümde, duygusal ve dışsal yeme skorları dikkat eksikliği görünümüne göre anlamlı olarak daha yüksektir (sırasıyla, p=0,003, p=0,004). DEHB grubunda duygusal yeme puanları ile CADÖ-YK dikkat eksikliği (p=0,038), hiperaktivite (p=0,001), karşı olma karşı gelme (p=0,002) alt ölçek puanları arasında pozitif anlamlı korelasyonlar saptanmıştır. Dışsal yeme puanı ile hiperaktivite puanı arasında pozitif anlamlı korelasyon bulunmuştur (p=0,024). DEHB grubunda; HYDA alt ölçek yeme puanları ile yaşam kalitesi öz bildirim puanları arasındaki ilişkiye bakıldığında, ÇİYKÖ öz bildirim puanlarından duygusal işlevsellik (p=0,05), psikososyal sağlık toplam puanı (p=0,036) ile duygusal yeme alt ölçek puanı arasında anlamlı negatif korelasyon bulunmuştur. ÇİYKÖ yaşam kalitesi anne baba bildirimlerinde ise sadece psikososyal sağlık toplam puanı (p=0,034) ile duygusal yeme alt ölçek puanı arasında anlamlı negatif korelasyon bulunmuştur. Sonuç: DEHB tanılı ergenlerde saptanan bozulmuş yeme davranışı, yaşam kalitesinde düşme ile ilişkili gösterdiği gibi, ileride gelişebilecek yeme bozuklukları açısından da risk oluşturabilir. DEHB takip ve tedavisinde, DEHB belirtileri ile birlikte yeme tutumlarının ve yaşam kalitesinin de değerlendirme kapsamına alınması koruyucu ruh sağlığı kapsamında önem taşımaktadır.
Objective: Our study aims to investigate eating behavior and quality of life in adolescents with Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) compared with healthy controls and the correlation of eating behaviour with quality of life. Material and Method: This study included 100 adolescents diagnosed with ADHD at Düzce University Medical Faculty Child and Adolescent Psychiatry Department and age-gender matched 100 adolescents as a healthy control group. Clinical interview was conducted with all adolescents in the study using "Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia for School-Aged Children (K-SADS) –Present and lifetime Turkish version (K-SADS-PL-T)"and Dutch Eating Behavior Questionnaire (DEBQ) and Pediatric Quality of Life Scale (PedsQL) were applied. In addition, socio-demographic form, Conners Parent Rating Scale-Revised Short Form (CPRS-RS) and Pediatric Quality of Life Inventory (PedsQL) parent forms were administered to parents. Results: In ADHD group, all scale scores were found to be significantly lower in PedsQL self-report and parent-report forms compared to the control group. Emotional and external eating subscale scores were found to be statistically significantly higher in the ADHD group compared to the control group (p = 0.006, p = 0.001, respectively). Emotional and external eating subscale scores were significantly higher in combined presentation of ADHD than in attention deficit presentatiton (p=0,003, p=0,004 respectively). In the ADHD group, positive significant correlations were found between emotional eating subscale scores and CPRS-RS inattention (p = 0.038), hyperactivity (p = 0.001), and oppositional behaviour (p = 0.002) scores. A positive significant correlation was also found between the external eating subscale and hyperactivity score (p = 0.024). Inspecting the relationship between DEBQ subscale scores and PedsQL self-report scores in ADHD group, significant negative correlations were found between emotional eating subscale score and both emotional functionality (p = 0.05) and psychosocial health total score (p = 0.036). In PedsQL parent reporting scores, a significant negative correlation was found only between psychosocial health total score (p = 0.034) and emotional eating subscale score. Conclusion: Higher disordered eating behaviors in adolescents diagnosed with ADHD, are associated with lower scores in quality of life and may also end up in eating disorders. The results of our study indicate the importance of evaluating eating behaviors and also quality of life in follow up and treatment of ADHD in terms of preventive strategies for mental health.

Açıklama

YÖK Tez No: 650464

Anahtar Kelimeler

Psikiyatri, Psychiatry, DEHB, HYDA, duygusal yeme, dışsal yeme, yaşam kalitesi, ADHD, DEBQ, emotional eating, external eating, quality of life

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye