Yazar "Karakurt, Ahmet" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Ortaokul Türkçe ders kitaplarında geçen atasözü ile deyimlerin tespit ve sınıflandırılması
    (Düzce Üniversitesi, 2023) Karakurt, Ahmet; Sarıtiken, Hakan
    Atasözü ve deyimler, konuşucuya az sözle çok şey ifade etme imkânı sunmasının yanında, dilin kıvraklığını ve zenginliğini yansıtması bakımından dilin önemli unsurlarıdır. Bu unsurlar, çocuklara ölçünlü dili öğretmeyi ve onların dil becerilerini geliştirmeyi temel amaç edinen Türkçe dersleri sayesinde kazandırılmaya çalışılmaktadır. Bu kapsamda öğrencilerin atasözü ve deyimlerle en sık karşılaştıkları ders materyalleri Türkçe ders kitaplarıdır. Bu çalışmanın amacı, 2021- 2022 ile 2022- 2023 eğitim ve öğretim yıllarında Talim ve Terbiye Kurulu tarafından MEB'e bağlı okullarda okutulmasına onay verilen Anıttepe, Ata, Ekoyay, MEB ve Özgün Yayınlarınca hazırlanan 9 adet; 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki etkinliklerde ve okuma metinlerinde yer alan atasözü ve deyimlerin varlığını tespit edip söz konusu unsurları çeşitli başlıklarda sınıflandırmaktır. Araştırma nitel araştırma biçiminde yapılmış, veriler doküman analizi yöntemiyle elde edilmiştir. Çalışma sonucunda 5. sınıflar kitabında 150; 6. sınıflar kitaplarında 660; 7. sınıflar kitaplarında 453 ve 8. sınıflar kitabında ise 183 olmak üzere toplamda 1446 deyime ve 5. sınıflar kitabında: 24; 6. sınıflar kitaplarında 69; 7. sınıflar kitaplarında 25 ve 8. sınıflar kitabında 7 olmak üzere toplamda 125 atasözüne ulaşılmıştır. Deyimler "duygu, durum, öğüt ve diğer" başlıkları altında sınıflandırılarak duygu kategorisinde 227, durum kategorisinde 614, öğüt kategorisinde 32 ve diğer kategorisinde 409 deyim olduğu görülmüştür. Konularına göre "erdemler, millî kültürümüz, birey ve toplum, hak ve özgürlükler, bilim, sağlık ve spor" başlıklarında sınıflandırılan atasözlerinde ise çoğunluğun erdemler başlığı altında yer aldığı tespit edilmiştir. Ayrıca deyimler oluşum şekilleri bakımından ögelerine ayrılmış ve büyük bir bölümünün "nesne + fiil ve yer tamlayıcısı + fiil" bağlantısı biçiminde birleştiği saptanmıştır. Son olarak her bir sınıf düzeyinde, tarama sonucu elde edilen atasözü ve deyimlerden oluşan ve söz konusu unsurların hangi yayınevinin ders kitabında geçtiğinin belirtildiği bir sözlük hazırlanmıştır.