Yazar "Kaya, Merve" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 2 / 2
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe Sağlık Ürünleri İhracatında Rekabet Gücü ve Finansal Verimlilik İlişkisi(Dokuz Eylül Üniversitesi, 2025) Kaya, Merve; Kara, OğuzSağlık ürünleri, hastalıkların teşhis ve tedavi edilmesi için kullanılan tıbbi ve medikal malzemelerdir. Bu malların ulusal kaynaklar ile üretilmesi o ülkedeki sağlık hizmetleri arzının kalitesinin ölçülmesinde önemli bir göstergedir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'nin sağlık ürünleri ihracatında rekabet avantajı/dezavantajını belirlemek ve borsa İstanbul’da işlem gören sağlık şirketlerinin hisse senedi getirileri ile sağlık ürünlerinin rekabet gücü arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Çalışmada karşılaştırmalı üstünlüklerin ölçümü, Balassa (1965) ve Vollrath (1991) tarafından işlevsel hale getirilen Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlük (AKÜ) endeksi ile hesaplanmıştır. Çalışmada ilk olarak Türkiye’nin 2000-2022 yılları arasındaki seçilmiş sağlık ürünlerinin (29 ürün grubu SITC Rev 3, 4. seviye) uluslararası rekabet avantajı aylık olarak hasaplanmıştır. İkinci aşamada ise BİST’de işlem gören sekiz sağlık şirketinin aylık ortalama hisse getirileri ile bu şirketlerin portföyünde yer alan sağlık ürünlerinin AKÜ değerleri ile olan ilişkisi eşbütünleşme analiz yöntemleri kullanılarak incelenmiştir. Analiz sonucunda Türkiye’nin 29 sağlık ürün grubunun 26’sında rekabet dezavantajına sahip olduğu belirlenmiştir. Rekabet avantajının olduğu ürünlerin HS 7311, HS 7324 ve HS 9402 kodlu ürünler olduğu ve bu ürünlerin katma değeri düşük (demir çelikten sağlığı koruyucu eşya/kaplar, ve ameliyet/dişçi masa/koltukları) nitelikteki ürünler olduğu sonucuna ulaşılmıştır. BİST’de işlem gören sağlık şirketlerinin hisse senedi getirileri ile sağlık ürünlerindeki AKÜ katsayıları arasında eşbütünleşme ilişkisinin olduğu belirlenmiştir.Öğe Sağlık ürünlerinde rekabet üstünlüğü ve sağlık işletmelerinin hisse senedi getirileri arasındaki ilişki: BIST örneği(Düzce Üniversitesi, 2023) Kaya, Merve; Kara, OğuzSağlık ürünleri, hastalıkların teşhis ve tedavi edilmesi için kullanılan tıbbi ve medikal malzemelerdir. Bu malzemelerin ulusal kaynaklar ile üretilmesi o ülkedeki sağlık hizmetleri arzının kalitesinin ölçülmesinde önemli bir göstergedir. Sağlık ürünlerinde rekabet avantajının elde edilmesi o sektörde faaliyet gösteren firmaların finansal performanslarına (verimlilik, karlılık vb.) katkı sağlayacaktır. Bu çalışmada Türkiye'nin sağlık ürünlerinde açıklanmış karşılaştırmalı üstünlük derecesi ile Borsa İstanbul'da (BİST) faaliyet gösteren sağlık işletmelerinin hisse senedi getirileri arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. İlk olarak Türkiye'nin sağlık ürünlerinde açıklanmış karşılaştırmalı üstünlük skorları Balassa ve Vollrath Endeksleri kullanılarak hesaplanmıştır. Balassa ve Vollrath Endekslerinin hesaplanabilmesi için SITC Revize 3, 4. seviye için ürünün ülke içi ihracat düzeyleri ile aynı ürünün dünya ihracat düzeyleri değişkenleri kullanılmıştır. Daha sonra ise Borsa İstanbul'da faaliyet gösteren sekiz sağlık işletmesinin ortalama hisse senedi getirileri ile sağlık ürünlerinin açıklanmış karşılaştırmalı üstünlük dereceleri ile ilişkisi eşbütünleşme analiz yöntemleri kullanılarak incelenmiştir. Veri seti 2000-2022 dönemi aylık verilerden oluşmaktadır. Analiz aşamasında 29 farklı sağlık ürünü ve BİST'de işlem gören 8 sağlık işletmesi kullanılmıştır. Birinci aşamada elde edilen analiz sonuçlarına göre Türkiye'nin 29 sağlık ürün grubunun 26'sında rekabet dezavantajına sahip olduğu belirlenmiştir. Rekabet avantajının olduğu ürünlerin HS 7311, HS 7324 ve HS 9402 kodlu ürünler olduğu ve bu ürünlerin katma değeri düşük (demir çelikten sağlığı koruyucu eşya/kaplar ve ameliyat/dişçi masa/koltukları) nitelikteki ürünler olduğu sonucuna ulaşılmıştır. İkinci aşamadan elde edilen sonuçlara göre BİST'de işlem gören sağlık işletmelerinin ortalama hisse senedi getirileri ile bu işletmelerin üretim portföyünde yer alan sağlık ürünlerindeki açıklanmış karşılaştırmalı üstünlük katsayıları arasında eşbütünleşme ilişkisinin olduğu belirlenmiştir. Buna göre ANGEN işletmesinin ortalama hisse senedi getirisi ile HS 9019 kodlu ürün grubunun Vollrath Endeksi arasında; DEVA işletmesinin ortalama hisse senedi getirisi ile HS 2936, HS 2941, HS 3003, HS 3004 ve HS 3006 ürün grubunun Vollrath Endeks skorları arasında; ECILC işletmesinin ortalama hisse senedi getirisi ile HS 2936, HS 2941, HS 3003, HS 3004 ve HS 3006 ürün grubunun Vollrath Endeks skorları arasında; GENIL işletmesinin ortalama hisse senedi getirisi ile HS 3003 kodlu ürün grubunun Vollrath Endeks skorları arasında; MEDTR işletmesinin ortalama hisse getirisi ile HS 9020 kodlu ürün grubunun Vollrath Endeks skorları arasında; RTALB işletmesinin ortalama hisse senedi getirisi ile HS 9019 kodlu ürün grubunun Vollrath Endeks skorları arasında; SEYKM işletmesinin ortalama hisse senedi getirisi ile HS 3005, HS 3808 ve HS 9020 kodlu ürün grubunun Vollrath Endeks skorları arasında ve son olarak TRILC işletmesinin ortalama hisse senedi getirisi ile HS 2936, HS 3003 ve HS 3004 kodlu ürün grubunun Vollrath Endeks skorları arasında eşbütünleşme ilişkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca aynı ürün grubunu üreten birden fazla işletmenin ortalama hisse senedi getirisi ile söz konusu ürünün Vollrath Endeks değerleri arasında eşbütünleşme ilişkisi olduğu belirlenmiştir. Buna göre HS 2936 kodlu ürün grubunun Vollrath Endeks skoru ile DEVA-ECILC-TRILC işletmelerinin ortalama hisse senedi getirileri arasında; HS 2941 ürün grubunun Vollrath Endeks skoru ile DEVA ve ECILC işletmelerinin ortalama hisse senedi getirileri arasında; HS 3002 ürün grubunun Vollrath Endeks skoru ile RTALB ve TRILC işletmelerinin ortalama hisse senedi getirileri arasında; HS 3003 ürün grubunun Vollrath Endeks skoru ile DEVA-ECILC-GENIL-TRILC işletmelerinin ortalama hisse senedi getirileri arasında; HS 3004 ürün grubunun Vollrath Endeks skoru ile DEVA-ECILC-GENIL-TRILC işletmelerinin ortalama hisse senedi getirileri arasında; HS 3006 ürün grubunun Vollrath Endeks skoru ile DEVA-ECILC-GENIL işletmelerinin ortalama hisse senedi getirileri arasında; HS 3808 ürün grubunun Vollrath Endeks skoru ile MEDTR ve SEYKM işletmelerinin ortalama hisse senedi getirileri arasında; HS 9019 ürün grubunun Vollrath Endeks skoru ile ANGEN-MEDTR-RTALB işletmelerinin ortalama hisse senedi getirileri arasında ve son olarak HS 9020 ürün grubunun Vollrath Endeks skoru ile ANGEN-MEDTR-SEYKM işletmelerinin ortalama hisse senedi getirileri arasında eşbütünleşme ilişkisinin olduğu belirlenmiştir.
