Yazar "Karayel, Mehmet" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 4 / 4
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe Effective speed control of brushless DC motor using cascade 1PDf-PI controller tuned by snake optimizer(Springer London Ltd, 2024) Celik, Emre; Karayel, MehmetThis paper introduces a cascade one proportional derivative incorporating filter (1PDf)-proportional integral (PI) controller abbreviated as c-1PDf-PI to deal effectively with the speed control issue of brushless DC (BLDC) motors. Two problems exist with implementing this controller such as iterated integral overflow and derivation-based chattering owing to the noise. The former is resolved by using an equivalent expression for the integral operation, while the latter is addressed by putting a first-order filter on the derivative term. To achieve the best performance from the controller, snake optimizer (SO) is fruitfully employed for optimizing the controller parameters without need for expert knowledge/interpretation. Here, a more reasonable cost function to assess the candidate solutions is also described. Simulations and laboratory experiments using DSP of TI TMS320F28335 are performed and the results are presented which show that the reference tracking performance, torque disturbance capability and robustness of the c-1PDf-PI controller have potential. These results are also contrasted by those offered by PI and 1PDf speed control schemes individually, affirming the superior performance of our proposal. As per the results, discussion and observation of this research, we stress that good performance and simplicity are salient advantages of the c-1PDf-PI controller, rendering it a good alternative over the complicated controller designs.Öğe Fırçasız doğru akım motor sürücülerinde komütasyon moment salınımının azaltılmasına yönelik yeni bir topoloji(Düzce Üniversitesi, 2024) Karayel, Mehmet; Çelik, EmreFırçasız doğru akım motor (FDAM)'nin komütasyon (Faz akımı değişimi) anında devreye alınan faz akımı ile devreden çıkarılan faz akımının yükselme ve düşme süreleri arasındaki fark, akım ve moment salınımlarının oluşmasına neden olmaktadır. Komütasyon moment salınımı (KMS) FDAM'da hız dalgalanması, vuruntu, titreşim ve akustik gürültü gibi etkilere neden olmakta ve yüksek performans gerektiren servo sistemlerde kullanımını önemli ölçüde kısıtlamaktadır. KMS, komütasyona uğrayan faz akımlarının değişim sürelerinin eşitlenmesi ile yok edilebilir. Bu iki sürenin birbirine eşit olduğu durumda Kirchhoff'un akım kanunu gereğince moment salınımı teorik olarak sıfır olmaktadır (i_a+i_b+i_c=0). Aynı zamanda bu durum, FDAM için evirici doğru akım (DA) bara geriliminin (V_bara), FDAM'ın ürettiği sinüsoidal zıt elektromotor kuvvet (emk, E)'in 6 katına eşit olduğu anlamına gelmektedir. FDAM zıt emk değeri motor hızı ile doğru orantılıdır. Dolayısıyla düşük hızlarda V_bara>6E, yüksek hızlarda ise V_bara<6E olmaktadır. Düşük hızlarda KMS azaltma işlemi için basit olarak devreye giren faz akımına darbe genişlik modülasyonu (DGM) uygulamak yeterli iken yüksek devirlerde KMS'yi azaltmak için daha yüksek gerilime ihtiyaç duyulmaktadır. Bu yaklaşım dikkate alınarak bu tez çalışmasında yüksek hızlarda KMS azaltılması için bara gerilimi genliğini kontrol edecek yardımcı yükseltme devre topolojisi sunulmuştur. Önerilen topoloji DA güç kaynağı ile giriş üç fazlı eviricinin arasına bağlanmıştır. Çalışmada normal çalışma sırasında devredeki kondansatör şarj edilmektedir. Komütasyon anında ise DA bara gerilimini yükseltmek için şarj edilen kondansatör anahtar devresi üzerinden DA güç kaynağına seri bağlanmakta ve DA bara gerilimi (V_bara) zıt emk'nın 6 katına eşit olacak şekilde yükseltilmektedir. Önerilen yöntemin performansı değerlendirmek için Matlab®/Simulink® ortamında benzetim ve uygulama çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Uygulamada EzDSP TMS320F28335 sayısal işaret işlemci (Sİİ) kullanılmıştır. Benzetim ve uygulama sonuçlarına göre, geleneksel yönteme kıyasla önerilen yöntem ile komütasyon moment salınımında %57,14 'e kadar ve komütasyon süresinde ise %57,2'e kadar iyileştirme sağlanmıştır.Öğe İki Bölgeli Termik Güç Sistemi ve Fotovoltaik Güç Sisteminin Yük-Frekans Denetimi İçin 1PDF-PI denetleyici ile Frekans Regülasyonu(Gazi University, 2024) Karayel, Mehmet; Çelik, EmreDünyada hızla artan nüfus ve sanayileşme nedeniyle enerji ihtiyacı her geçen gün artmaktadır. Artan enerji ihtiyacını karşılamak için farklı enerji üretim kaynaklarının enterkonnekte güç sistemlerine birlikte bağlanması zorunlu hale gelmektedir. Güç sistemlerinde üretilen enerjinin kalitesini ve güvenilirliğini belirleyen en önemli parametrelerden birisi frekanstır. Enterkonnekte sistemlerde herhangi bir alanda meydana gelen yük değişimi, sisteme bağlı olan diğer alanlarda da frekans ve güç değerlerinin değişmesine neden olmaktadır. Bu çalışmada, güç sistemlerinde yük frekans kontrolü (YFK) için birbirine eklemeli (kaskat) bir filtreli oransal türev (1PDF)- oransal integral (PI) denetleyici tanıtılmaktadır. 1PDF-PI denetleyici parametrelerinin (K_p1, K_d, F, K_p2, K_i) optimum değerlerinin bulunması için stokastik fraktal arama (SFA) algoritmasından faydalanılmıştır. Denetleyici parametrelerinin performans indeksi hem alanların frekans sapmaları hem de bağlantı hattı gücü sapmaları zamanla çarpılan mutlak hatanın (ITAE) integrali ile uzman bilgisine gerek duyulmadan optimum şekilde tanımlanmıştır. SFA tabanlı 1PDF-PI denetleyicinin güç sistemine katkısını doğrulamak için literatürdeki benzer yapıya sahip çalışmalarla karşılaştırılmıştır. Elde edilen sonuçlar önerilen yöntemin sistem performansı üzerinde frekans, bağlantı hattı üzerindeki salını, oturma süresi ve ITAE değerleri bakımından önemli derecede iyileşme olduğu gözlemlenmiştir.Öğe Reconfigured single- and double-diode models for improved modelling of solar cells/modules(Nature Portfolio, 2025) Celik, Emre; Karayel, Mehmet; Maden, Dincer; Abdel-Salam, Mahmoud; Ozturk, Nihat; Kaplan, Orhan; Tejani, Ghanshyam G.Proper modeling of PV cells/modules through parameter identification based on the real current-voltage (I-V) data is important for the efficiency of PV systems. Most related works have concentrated on the classical single-diode model (SDM) and double-diode model (DDM) and their parameter extraction by various metaheuristic algorithms. In order to render more accurate and representative modeling, this paper adds a small resistance in series with the diodes in SDM and DDM. The new models are named reconfigured SDM (Reconfig-SDM) and reconfigured DDM (Reconfig-DDM), and they have not been studied so far as we know. A squirrel search algorithm (SSA) is employed to globally find the parameters of the new models. The performance achieved is experimentally tested on both a commercial RTC France solar cell and a CS6P-220P polycrystalline PV module located at D & uuml;zce University in T & uuml;rkiye. A vivid comparison of experimental findings, observation, and analysis clearly demonstrates that the proposed Reconfig-SDM and Reconfig-DDM tuned by the SSA have better capacity and effectiveness for modeling PV devices than some cutting-edge approaches. Specifically, compared with the best-performing approach in the literature, Reconfig-SDM and Reconfig-DDM could reduce the error rate up to 0.37% and 2.58% for the solar cell, and 3.21% and 29.0% for the solar module.
