Yazar "Filiz, Mustafa" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 20 / 25
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe Academic Staff’s Attitudes Towards Unfair Authorship: A Scale Development Study(Zonguldak Bulent Ecevit University, 2024) Karagöz, Yalçın; Filiz, Mustafa; Karaşin, YusufThe aim of this study is to develop a psychometric measurement tool that measures the attitudes of academic staff towards unfair authorship. For this purpose, 273 academic staff serving in Istanbul province were reached. Scale development process was applied within the scope of the study. In the scale development process, a series of stages were followed as literature review, creation of a sample questionnaire draft, obtaining expert opinion, pilot application and data collection from the population. After the data collection phase, the analysis phase started. Exploratory and confirmatory factor analyses were applied to the data. IBM SPSS and AMOS package programmes were used in data analysis. According to the findings of the exploratory factor analysis, it was seen that the scale was gathered in 22 statements and 5 dimensions. The reliability coefficients of the scale and its sub-dimensions were found to be good and sufficient. In confirmatory factor analysis, it was found that the scale fit levels were at a good level. In addition, it was determined that the item loadings were at an adequate level. On the other hand, since the CR and AVE values were at the desired level, the model was found to be valid. The scale developed to determine the attitude of academic staff towards unfair authorship was found to be valid and reliable. It was concluded that the scale consists of 22 statements and five different dimensions: normalisation, obligation, opposition, punitive attitude and perception. The developed scale is expected to pioneer new researches.Öğe Bireylerin Estetik İletişim Algısının Hekim Sahiplenme Düzeyine Etkisi(2023) Filiz, Mustafa; Karagöz, YalçınAmaç: Bu çalışmada, bireylerin estetik iletişim algılarının hekim sahiplenme düzeyleri üzerindeki etkisini belirlemek ve çeşitli demografik değişkenlere göre estetik iletişim ve hekim sahiplenme düzeylerine yönelik farklılıkların ortaya konulması amaçlanmaktadır. Estetik iletişim tarzı ile öne çıkan bir hekimin, hasta tarafından sahiplenmesinin daha kolay ve uzun süreli olacağı öngörülmektedir. Yöntem: Araştırmaya son bir yılda herhangi bir sağlık kurumundan hizmet alan 408 kişi katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, estetik iletişim ölçeği ve hekim sahiplenme ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen verilerin normal dağılım gösterdiği ve kayıp verinin olmadığı görülmüştür. Demografik değişkenlere göre farklılıkları belirlemek için t testi ve Anova testi yapılmıştır. Ölçeklerin uyum geçerliliği, yapı geçerliliği ve güvenirliliği için model fit değerleri, CR, AVE ve Cronbach a değerleri dikkate alınmıştır. Değişkenler arasında çoklu bağlantı sorununu belirlemek amacıyla korelasyon analizi yapılmıştır. Estetik iletişimin hekim sahiplenme düzeyi üzerinde etkisini belirmek için Path analizi yapılmıştır. Verilerin analiz edilmesinde, SPSS 25 ve Amos 23 paket programları kullanılmıştır. Bulgular: Elde edilen bulgulara göre estetik iletişim algısı hekim sahiplenme boyutlarının tamamının üzerinde ileri düzeyde etkili olduğu görülmüştür. Değişkenlerin yapı geçerliliği, uyum geçerliliği ve güvenilirliklerinin iyi düzeyde olduğu görülmüştür. Demografik değişkenlere göre estetik iletişim ve hekim sahiplenmenin de farklılaşabileceği görülmüştür. Geliri yüksek olan, büyükşehirlerde oturan ve genelde şehir hastanelerini tercih eden bireylerin daha yüksek düzeyde estetik iletişim algısına sahip olduğu ve hekim sahiplenme ortalamasının daha yüksek olduğu bulgulanmıştır. Ayrıca bireylerin medeni durumuna göre hekim sahiplenme ve estetik iletişim algılarının değişmediği görülmüştür. Yapılan korelasyon analizine göre değişkenler arasında çoklu bağlantı sorununun olmadığı tespit edilmiştir. Sonuç: Hekimlerin estetik iletişim davranışları, hastanın hekime güvenmesinde, bağlanmasında ve ona sahiplenmesinde büyük önem arz ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Sağlık uygulayıcıları için denilebilir ki, estetik iletişim tarzının benimsenmesi ve bir kültür haline gelmesiyle hasta memnuniyeti, tedavi başarısı, kaynakların doğru kullanımı ve güvenilir bir sağlık sistemi gibi doğrudan birçok fayda sağlanabilir. Dolaylı olarak estetik iletişimin tıp başarısını artırmasıyla, sağlık giderlerinin azalacağı ve kaynakların daha verimli kullanılacağı öngörülmektedir. Tıp eğitiminde ve kurum içi eğitimlerde estetik iletişim tarzının önemsenmesinin önemli getiriler sağlayacağı öngörülmektedir.Öğe Depreme maruz kalan bireylerin psikolojik durumlarını belirlemeye yönelik ölçek geliştirme çalışması(2023) Filiz, Mustafa; Karagöz, Yalçın; Karaşin, YusufBu çalışmanın amacı, depreme maruz kalmış bireylerde depremin psikolojik etkilerini ortaya çıkarmak üzere bir ölçek geliştirmektir. Araştırma, Kasım 2022 Düzce veya Ocak 2020 Elâzığ depremlerinden en az birini yaşamış 18 yaş üstü 501 kişi ile gerçekleştirilmiştir. Katılımcılara ölçek kavramsal yapı ve madde havuzunun oluşturulması, uzman görüşünün alınması, pilot çalışma yapılması, test yeniden test güvenilirliği yapılması aşamalarından sonra uygulanmıştır. Araştırmada kullanılacak ölçek hazırlanırken kavramsal yapı literatüre dayandırılarak oluşturulmuştur. Bu kavramsal yapıya uygun olarak da soru havuzu araştırmacılar tarafından oluşturulmuştur. Çalışma kapsamında elde edilen verilerin analizinde IBM SPSS ve AMOS paket programlarından faydalanılmıştır. Yapılan analiz sonucunda “Yaşamdan Kopuş, Sosyal Sağlık, Ruhsal Değişim, Travma Kaygısı, Olgunlaşma, Kaçınma” şeklinde ifade edilen 6 faktör ve 41 ifadeden oluşan bir ölçek geliştirilmiştir. Geliştirilen ölçeğin depreme maruz kalan bireylerin psikolojik etkilerini ölçmede kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Öğe Depreme Yönelik Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi(2023) Karaşin, Yusuf; Filiz, Mustafa; Karagöz, YalçınBu araştırmanın amacı, yetişkin bireylerin depreme yönelik tutumlarını ortaya koymak amacıyla bir ölçeğin geliştirilmesidir. Bu amaç doğrultusunda İstanbul ili Avcılar, Beylikdüzü ve Esenyurt ilçelerinde ikametini sürdüren 18 yaş üstü 363 kişi örneklem kapsamına alınmıştır. İstanbul ilinin örneklem kapsamına alınmasının sebebi, yakın gelecekte İstanbul’da yüksek şiddetli bir depremin bekleniyor olmasıdır. İstanbul içerisinde ise Avcılar, Beylikdüzü ve Esenyurt ilçelerinin örneklem kapsamına alınmasının sebebi ise, bu bölgelerin depreme karşı yüksek risk barındırmasıdır. Katılımcılara hem çevrimiçi hem de yüz yüze anket yoluyla ulaşılmıştır. Katılımcılara ölçek kavramsal yapı ve madde havuzunun oluşturulması, uzman görüşünün alınması, pilot çalışma yapılması, test yeniden test güvenilirliği yapılması aşamalarından sonra uygulanmıştır. Çalışma kapsamında elde edilen verilerin analizinde IBM SPSS ve AMOS paket programlarından faydalanılmıştır. İç tutarlılık güvenilirliği için madde analizi yapıldıktan sonra yapısal geçerlilik analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda “Kaygı, Önlem, İhmal ve Kadercilik Algısı” şeklinde ifade edilen 4 faktör 41 sorudan oluşan bir ölçek geliştirilmiştir. Geliştirilen ölçeğin depreme yönelik tutumu ölçmede geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Öğe Determining Attitudes Towards Conspiracy Theories Related to Earthquake: A Scale Development Study(Hitit Üniversitesi, 2024) Karagöz, Yalçın; Karaşin, Yusuf; Filiz, MustafaThe aim of this study is to develop a psychometric measurement tool that evaluates society's attitude towards conspiracy theories about the earthquake. For this purpose, 369 people who were indirectly or directly affected by the earthquakes centered in Kahramanmaraş on 06.02.2023 were included in the scope of the study. Data were collected from the participants through a data collection tool that included a scale consisting of a total of 20 items and a survey for demographic information. When the participants were considered in terms of demographic data, it was determined that 245 of the 369 participants were female (66.4%) and 124 were male (33.6%). In terms of age, it was determined that the most participants were between the ages of 18-22 (n: 181, 49.1%). When the participants were examined in terms of education level, it was determined that most participants had an education level of college or below (n: 170, 46.1%). After the data was collected, it was subjected to explanatory and confirmatory factor analysis. Explanatory factor analysis was conducted with IBM SPSS, and confirmatory factor analysis was conducted with IBM AMOS package program. As a result of exploratory factor analysis, 2 factors containing 20 statements were found. The factors were named "artificial method" and "international forces" in a way that best explains the statements collected under them. The artificial method factor consists of 5 expressions and the international forces factor consists of 15 expressions. The explained variance ratio of the scale developed within the scope of the study is 70.736 (70.736%). In addition, a statistically significant result was obtained since the result of the Bartlett test was determined as p < 0.05. Confirmatory factor analysis was applied to the data to confirm the structure obtained as a result of exploratory factor analysis. When the model fit indices (CMIN/df (?2/sd): 3.17, NFI: 0.915, IFI:0.935, CFI: 0.935, TLI:0.927, AGFI: 0.921, SRMR: 0.0454) of the model obtained as a result of the analysis were examined, it was found to be a perfect fit. In addition, the sub-factors (artificial method and international powers) provide model fit in terms of AVE (Artificial method AVE value: 0.53, international powers AVE value: 0.70) and CR (Artificial method CR value: 0.71, international powers CR value: 0.95) values. This shows that the scale developed by exploratory factor analysis was also confirmed by confirmatory factor analysis. The Cronbach ? coefficient of the developed scale (for 20 statements) was calculated as 0.970 (artificial method: 0.816, international powers: 0.974) and it was concluded that it was highly reliable. As a result, it was decided that the developed scale could be used to determine conspiracy theory attitudes towards the earthquake. It is predicted that there is a high probability of believing in earthquake conspiracy theories due to the possibility of triggering an earthquake. In this study, a scale was developed for thoughts that bring this possibility to the fore. The fact that no earthquake conspiracy scale has been found in the literature reveals the originality of the developed scale.Öğe Developing a Xenophobia Scale for Healthcare Workers in Türkiye(Chiang Mai Univ, Fac Science, 2024) Karagoz, Yalcin; Karasin, Yusuf; Filiz, Mustafa; Genc, GulsenT his study proposes a psychometric measurement tool to determine the level of xenophobia among healthcare workers. To this end, 312 healthcare workers serving in Istanbul were reached through convenience sampling and data was generated through face-to-face interviews. A preliminary scale comprising 33 items was initially created. Following expert opinions and pilot study phases, six items were removed from the draft scale, leaving 27 items. Exploratory factor analysis was initially applied to the data, resulting in the removal of nine more items from the scale, thus reducing the number of items to a final scale of 18. The final scale was grouped into three factors: General Xenophobia, Occupational Xenophobia, and Cultural Xenophobia. The items obtained following exploratory factor analysis were subjected to confirmatory factor analysis. The analysis demonstrated that the model obtained fits the data perfectly. The Cronbach's alpha value for the developed scale was found to be 0.905. In conclusion, the developed scale was found to be a valid and reliable measurement tool for the measurement of xenophobic attitudes among healthcare workers.Öğe The Development of A Scale to Measure The Fear of Earthquake(Khazar Univ, 2024) Filiz, Mustafa; Karabin, Yusuf; Karagoz, YalcinThis study aims to develop a scale to measure the fear level of individuals towards earthquakes. The population of the research consists of individuals who were directly and indirectly affected by the earthquake that occurred in Kahramanmara & scedil; province of Turkey on 6 February 2023. The sample of the research consists of 357 people who voluntarily participated in the survey. Data were collected through an online survey. Experts' opinions, literature review and pilot study were utilized in the creation of the scale items. Psychometric properties of the scale were analyzed by test-retest, calculation of internal consistency coefficient, exploratory factor analysis, confirmatory factor analysis, and calculation of CR and AVE values. It was observed that the internal consistency levels, structure and adaptive levels of the statements on the scale of fear of earthquakes were very good. In addition, the validity and reliability of the scale were revealed through explanatory factor and confirmatory factor analyses. It was concluded that the earthquake fear scale is a measurement tool that can be used to measure the level of fear of earthquakes in Turkey and in the world.Öğe Eğitim ve Araştırma Hastanelerinin Etkinlik ve Performanslarının Analizi ve Karşılaştırılması Üzerine Bir Çalışma(2022) Filiz, Mustafa; Yalman, FuatBu çalışmada temel amaç, Türkiye’deki Eğitim ve Araştırma hastanelerinin 2017 yılına ait etkinlik ve performans göstergelerini analiz etmek ve karşılaştırmaktır. Araştırmada tam sayım yöntemi uygulanmıştır, örneklemeye gidilmemiştir ve evrenin tamamına ulaşılmıştır. Araştırma toplamda 56 tane eğitim ve araştırma hastanesi üzerinden yürütülmüştür. Hastanelerin 2017 yılına ait verilerinden; hekim sayısı, yatak sayısı ve hemşire-ebe sayısı girdi değişkenleri olarak; muayene sayısı, yatan hasta sayısı, ağırlıklı ameliyat sayısı, yatak doluluk oranı, yatak devir hızı ve ortalama yatış günü değişkenleri ise çıktı değişkenleri olarak değerlendirilmiştir ve analiz edilmiştir. Çalışmada hastanelerin verimliliklerinin ölçülmesi için veri zarflama analizi, performanslarının sıralanması için ise çok kriterli karar verme yöntemlerinden COPRAS ve ARAS yöntemleri kullanılmıştır. Elde edilen veri zarflama analizi sonuçlarına göre hastanelerin %41,07’sinin etkin olduğu ve %58,93’nün etkin olmadığı görülmüştür. Ayrıca hastanelerden %58,93’de etkinlik düzeyini olumsuz etkileyecek şekilde girdi ve çıktısında fazlalık veya eksiklik olduğu görülmüştür. COPRAS ve ARAS yöntemleriyle yapılan performans sıralamasında, etkin olmayan bazı hastanelerin performansının yüksek olduğu görülmüştür. Diğer yandan etkin olan bazı hastanelerin ise performansının düşük olduğu tespit edilmiştir. Dolaysıyla her etkin olan hastanenin performans değerlendirmede ön sıralarda yer almadığı ve her etkin olmayan hastanenin performans değerlendirme de son sıralarda yer almadığı sonucuna varılmıştır.Öğe Factors Affecting the Joy of Life in Old Age: A Scale Development Study(Assoc Adult Development And Aging-Aada, 2025) Karagoz, Yalcin; Kara, Yusuf; Filiz, Mustafa; Ate, MehmetThis study aims to introduce a measurement tool into the literature that can reveal the factors affecting the joy of life in older adulthood. Participants included 266 individuals aged 55 and over living in Izmir, Turkey. The process of developing the scale includes the following stages: problem identification, item pool creation, expert opinion, form shaping, pilot application, and finalizing the scale. The exploratory factor analysis revealed that the scale consists of 6 different dimensions, and the variance explained by these dimensions was found to be 65.184%. The acceptable values for the scale's fit indicators are as follows: chi(2)/df0.90, IFI > 0.90, TLI > 0.90, CFI > 0.90, RMSEA < 0.08, and SRMR < 0.08. These values indicate an appropriate fit between the model and the data set. It was determined that the scale of factors affecting the joy of life in older adulthood is valid and reliable. The scale consists of six dimensions and 23 items.Öğe GÖSTERİŞÇİ TÜKETİM EĞİLİMİNİN SAĞLIK ARAMA DAVRANIŞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ(Haşim ÇAPAR, 2025) Filiz, Mustafa; Karagöz, YalçınBu çalışmada amaç, bireylerin gösterişçi tüketim eğilimlerinin sağlık arama davranışları üzerindeki etkisini belirlemek ve çeşitli demografik değişkenlere göre farklılıkları incelemektir. Çalışmanın örneklemini, Marmara bölgesinde ikamet eden 18 yaş üstü 402 kişi oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak gösterişçi tüketim ve sağlık arama ölçekleri kullanılmıştır. Verilerin analiz edilmesinde, fark analizleri için t testi ve ANOVA testleri uygulanmıştır. Gösterişçi tüketim algısının sağlık arama davranışı üzerindeki etkisini belirlemek amacıyla PATH analizi yapılmıştır. Verilerin analiz edilmesinde SPSS 25 ve AMOS 23 paket programları kullanılmıştır. Katılımcıların genel anlamda gösterişçi tüketim alışkanlıklarının düşük, profesyonel sağlık arama davranışlarının ise yüksek olduğu tespit edilmiştir. Gösterişçi tüketim eğiliminin, sağlık arama davranışının tüm alt boyutları üzerinde anlamlı şekilde etkili olduğu bulgulanmıştır. Yaşa, gelir düzeyine, medeni duruma, yıllık tedavi sayısına, devamlı kullanılan ilacın olup olmamasına ve kronik hastalık durumuna göre sağlık arama davranışı ve gösterişçi tüketim davranışının farklılık arz etmediği tespit edilmiştir. Araştırmada, katılımcıların gösterişçi tüketim algılarının genel olarak düşük olduğu, ancak bu algının sağlık arama davranışları üzerinde önemli bir etkisi olduğu belirlenmiştir. Özellikle online sağlık arama konusunda gösterişçi tüketimin belirleyici bir rolü olduğu tespit edilmiştir. Sağlık hizmeti sağlayıcılarının ve pazarlamacıların, bireylerin sağlık arama davranışlarını anlamak ve etkili stratejiler geliştirmek için gösterişçi tüketim algısını dikkate almasının önemli olduğu sonucuna varılmıştır.Öğe The Impact of Dark Triad Personality Traits on HealthyLifestyle Behaviors(2025) Filiz, Mustafa; Karagoz, YalçınThis study aims to determine the impact of Dark Triad personality traits on the healthy lifestyle behaviors of university students. Additionally, it will evaluate whether differences in personality and healthy lifestyle behaviors exist based on various demographic variables. The study sample consists of 407 students from Duzce University in Turkey, during the spring semester of the 2022-2023 academic year. The Dark Personality Scale and Healthy Lifestyle Scale were used as data collection tools. T-tests and ANOVA were applied to identify demographic differences, while multiple regression analysis was employed to examine the impact of Dark Triad personality traits on healthy lifestyle behaviors. Data analysis was performed using the SPSS 25 software package. Dark Triad personality traits negatively affect healthy lifestyle behaviors among university students. Additionally, both Dark Triad personality traits and healthy lifestyle behaviors vary according to different demographic variables. It was concluded that Dark Triad personality traits have a significant negative effect on students' healthy lifestyle behaviors, accounting for 2% of the variance.Öğe MEDIATING ROLE OF ORGANIZATIONAL SUPPORT IN THE IMPACT OF HEALTHCARE PROFESSIONALS' ORGANIZATIONAL TRUST PERCEPTIONS ON WARNING TENDENCIES(2025) Filiz, Mustafa; Karagoz, YalçınThis study explores the mediating role of organizational support in the effect of healthcare workers' perceptions of organizational trust on their whistleblowing tendencies. The sample consists of 337 healthcare workers from 18 JCI-accredited private hospitals in Istanbul. Data were collected using scales measuring whistleblowing, organizational trust, and organizational support. The findings confirm that organizational trust positively influences both organizational support and whistleblowing tendencies. Furthermore, the perception of organisational support plays a full mediating role in the impact of organisational trust on the propensity to whistleblow. In order for the culture of whistleblowing to become widespread in healthcare institutions, it is essential to satisfy healthcare workers' feelings of support and trust.Öğe Mediation role of work engagement in the effect of healthcare professionals' perception of organizational trust and organizational support on perception of organizational cynicism(Springer, 2024) Filiz, Mustafa; Karagoz, Yalcin; Budak, Olkan; Erdal, NurgulThe aim of this study is to investigate the mediating role of work engagement in the effect of healthcare workers' perceptions of organizational trust and organizational support on organizational cynicism. A total of 306 healthcare workers participated in the research. Data was collected using scales for organizational trust, organizational support, organizational cynicism, and work engagement. Confirmatory factor analysis was conducted to validate the structure of the scales. The study employed PATH analysis to determine the mediating role of work engagement. The data were analyzed using SPSS and AMOS software. The findings established a negative relationship between perceptions of organizational trust and organizational support with organizational cynicism, which is partially mediated by the level of work engagement. Additionally, the study identified a negative relationship between the level of work engagement and organizational cynicism. Conversely, the study concluded that perceptions of organizational trust and support have a positive impact on work engagement levels. This research makes a significant contribution to understanding the effects of healthcare workers' perceptions of organizational trust and support on organizational cynicism and work engagement. Furthermore, these results could provide a valuable foundation for developing effective strategies in the management and practice of health organizations.Öğe Ötenazi Konusunda Algı: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması(2023) Filiz, Mustafa; Karagöz, Yalçın; Karaşin, YusufBu çalışmada temel amaç, Türkiye toplumunun ötenaziye yönelik tutumlarını incelemek amacıyla bir ölçeğin geliştirilmesidir. Çalışmanın örneklemini gönüllü katılım sağlayan 18 yaş üstü 293 kişi oluşturmaktadır. Ölçek geliştirme sürecinde literatür taraması, örnek anket taslağının oluşturulması, uzman görüşünün alınması, pilot uygulama ve evrenden veri toplama şeklinde bir dizi aşamalar takip edilmiştir. Veriler, açıklayıcı faktör ve doğrulayıcı faktör analizleri ile değerlendirilmiştir. Verilerin analiz edilmesinde SPSS ve AMOS paket programından yararlanılmıştır. Açıklayıcı faktör analizi bulgularına göre ölçeğin 38 ifade ve 5 boyutta toplandığı görülmüştür. Ölçek ve alt boyutlarının güvenirlik katsayılarının iyi ve yeterli düzeyde olduğu saptanmıştır. Doğrulayıcı faktör analizinde ölçek uyum düzeylerinin iyi düzeyde olduğu saptanmıştır. Ayrıca madde yük değerlerinin yeterli düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Diğer yandan CR ve AVE değerlerinin istenen düzeyde olmasından dolayı modelin geçerli olduğu görülmüştür. Ötenaziye yönelik toplumun tutumunu belirlemek amacıyla geliştirilen ölçeğin geçerli ve güvenilir olduğu tespit edilmiştir. Ölçeğin 38 ifade ve olumlu tutum, olumsuz tutum, cezai tutum, çıkarcı tutum ve kültürel tutum olmak üzere beş farklı boyuttan oluştuğu sonucuna varılmıştır.Öğe RATIONAL MEDICINE USE IN TURKEY WITH THE KNOWLEDGE AND ATTITUDES TOWARDS SYSTEMATIC REVIEW OF STUDIES DETERMINATION OF BEHAVIOR(Dicle Üniversitesi, 2021) Bozdemir, Enver; Filiz, MustafaIn this study, information for rational drug use in Turkey, the study aimed to determine attitudes and behavior to be analyzed by systematic compilation method. In the study, researches conducted in the last ten years were taken into consideration. For this purpose, between the dates of 07.01.2021-12.01.2021, Google Scholar, EBSCO and ULAKBİM directories / databases were searched with the words determined over the Internet access network of Artvin Çoruh University. 28 studies in accordance with the criteria determined as a result of the screening were included in the study. In the preparation of a systematic review study using secondary data, the PRISMA method was used. According to the findings, it was observed that healthcare professionals, patients and their relatives, society and students in general constituted the sample and there were significant differences between them. It has been observed that there are important deficiencies in the knowledge, attitudes and behaviors of the society and that healthcare workers are not sufficient about the adverse reaction reporting system. It was observed that the rational drug use levels of the students were good. It has been observed that there are strengths and weaknesses in terms of rational use levels of healthcare professionals, patients, society and students.Öğe Retirement psychology scale: development and standardization(Routledge Journals, Taylor & Francis Ltd, 2025) Karagoz, Yalcin; Filiz, MustafaObjectivesThis study was conducted with the aim of developing a scale to measure 'retirement psychology' in order to better understand the impact of the retirement process on individuals' psychological states.MethodA total of 437 retired people took part in the study. The Retirement Psychology Scale was developed in five stages. In the first stage, items were generated through interviews with retired individuals and validity and reliability tests were conducted. Exploratory and confirmatory factor analyses were then carried out to test the validity and reliability of the scale.ResultsThe analyses revealed that the scale consists of four dimensions: negative impact, positive impact, relaxation and economic dimension, with a total of 37 items. This study provides a scientific tool for identifying and measuring the potential impact of the retirement process on individuals' psychological states.ConclusionThe developed scale can contribute to a more comprehensive understanding of the psychological effects of the retirement process and its aftermath. Investigating the impact of retirement on individuals' quality of life and happiness is of both individual and societal importance, and this study can be seen as an important step in this regard.Öğe SAĞLIK ÇALIŞANLARININ MENTAL İYİ OLUŞ DÜZEYLERİNİN YAPAY ZEKA KAYGISI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ(University of Health Sciences, 2024) Filiz, Mustafa; Karagöz, YalçınAmaç: Bu çalışmada amaç, sağlık çalışanlarının mental iyi oluş algılarının, yapay zeka kaygı düzeyleri üzerindeki etkisini belirlemek ve çeşitli demografik değişkenlere göre farklılıkları ortaya koymaktır. Yöntem: Araştırmanın örneklemini ankete gönüllü katılım sağlayan 426 sağlık çalışanı oluşturmaktadır. Veriler online olarak toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak Warwick-Edinburgh mental iyi oluş ölçeği ve yapay zeka kaygı ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analiz edilmesinde t testi, ANOVA testi ve çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Bulgular: Sağlık çalışanlarının, medeni durum, yaş ve cinsiyete göre iyi oluş ve yapay zeka kaygı düzeylerinin farklılık arz etmediği tespit edilmiştir. Sağlık çalışanlarının iyi oluş algılarının iyi düzeyde ve yapay zeka kaygı düzeylerinin ise ortalamanın üstünde olduğu görülmüştür. Son olarak sağlık çalışanlarının iyi oluş düzeyleri, yapay zeka kaygılarını %1 oranında açıkladığı belirlenmiştir. Sonuç: Sonuç olarak sağlık çalışanlarının iyi oluş düzeylerinin yapay zeka kaygıları üzerinde etkisi olduğu, ancak bu etkinin çok düşük olduğu sonucuna varılmıştır. Yapay zeka kaygısı üzerinde başka değişkenlerin etkisinin araştırılmasının yararlı olacağı öngörülmektedir. Sağlık çalışanları, yoğun iş temposu, stres ve duygusal yükler gibi bir dizi zorluğa maruz kalan bir grup insanı temsil etmektedir. Bu nedenle, bu çalışma, bu önemli meslek grubunun psikolojik sağlığına odaklanarak, onların iyilik hallerini ve yapay zeka ile ilişkili kaygılarını anlamak için kritik bir adım olarak değerlendirilebilir. Ayrıca, yapay zeka teknolojisinin sağlık sektöründeki kullanımı giderek artmaktadır ve bu da sağlık çalışanlarının iş süreçlerinde önemli değişikliklere neden olmaktadır. Bu bağlamda, yapay zeka teknolojisinin sağlık çalışanlarının zihinsel refahı üzerindeki etkilerini anlamak, bu teknolojinin etkili ve sürdürülebilir bir şekilde uygulanması için kritik öneme sahiptir.Öğe SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ÖRGÜTSEL GÜVEN VE ÖRGÜTSEL DESTEK ALGILARININ İHBARCILIK EĞİLİMLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNDE ETİK KÜLTÜRÜN ARACILIK ROLÜ(Hacettepe University, 2024) Filiz, Mustafa; Karagöz, YalçınBu çalışmada, sağlık çalışanların örgütsel güven ve örgütsel destek algılarının ihbarcılık eğilimleri üzerindeki etkisinde etik kültürün aracılık rolünü ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışmanın evrenini, Türkiye'nin İstanbul şehrinde hizmet veren ve Joint Commission International kalite ve akreditasyon sertifikasına sahip olan 18 hastanede alışan 12.669 çalışan oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklemini, 589 sağlık çalışanı oluşturmaktadır. Çalışma verileri çevrimiçi olarak toplanmıştır. Veriler için tanımlayıcı istatistikler, keşifsel faktör analizi, fark analizleri, doğrulayıcı faktör analizi, yol analizi ve aracılık analizleri yapılmıştır. Sağlık çalışanlarının örgütsel güven ve örgütsel destek algılarının ihbarcılığın alt boyutlarından iç ihbarcılık ve sessizlik boyutlarına etkisinde, etik kültürün aracı rolü olduğu saptanmıştır. Örgütsel güven ve örgütsel destek algısının, dış ihbarcılık algısı üzerinde etkisi olmadığı gözlemlenmiştir. Etik veya yasa dışı durumların hastane ortamında ilgili makamlara iç ihbar yoluyla raporlanmasında kuruluşun destek ve güveni önemli faktörlerken, bu ilişkide etik kültürün önemli bir belirleyici güce sahip olduğu sonucuna varılmıştır.Öğe Sağlık çalışanlarının örgütsel güven ve örgütsel destek algılarının ihbarcılık eğilimi üzerindeki etkisini belirlemede etik kültür ve psikolojik güvenliğin aracı rolü(Düzce Üniversitesi, 2023) Filiz, Mustafa; Karagöz, YalçınBu çalışmada amaç, sağlık kurumlarında meydana gelen etik/yasa dışı olaylara ilişkin sağlık çalışanlarının ihbarcılık eğilimlerinde, örgütsel güven ve örgütsel desteğin etkisinde, psikolojik güvenlik ve etik örgüt kültürü algılarının aracılık rolünün ortaya konulmasıdır. Bu amaçtan hareketle bir model oluşturulmuş, çalışma değişkenlerinin doğrudan ve dolaylı etkileşimleri tespit etmek ve doğrulayıcı karakterli modeller geliştirilmesi planlanmıştır. Çalışmada nicel araştırma yöntemi kullanılmış ve genel itibariyle veriler çevrimiçi, kısmende olsa yüzyüze anket yoluyla elde edilmiştir. Çalışmanın evrenini İstanbul ilinde hizmet sunan 18 adet JCI kalite ve akreditasyon belgesine sahip hastanelerde görev alan 12.669 çalışanlardan oluşmaktadır. Kolayda örneklem tekniğiyle ulaşılan 589 çalışan ise çalışmanın örneklemini oluşturmaktadır. Çalışmada birçok analiz tekniği kullanılmıştır. Bunlar sırasıyla, betimleyici istatistikler, açımlayıcı faktör analizleri, farklılık analizleri, doğrulayıcı faktör analizi, path analizi ve aracılık analizleri gerçekleştirilmiştir. Verilerin analiz edilme işlemi Microsoft Excel, IBM SPSS 25 ve AMOS 24 paket programları üzerinden gerçekleştirilmiştir. Çalışmada elde edilen bulgu ve sonuçlar genel itibariyle JCI Kalite ve Akreditasyon belgesine sahip olan özel hastanelerde mesleğini icra eden sağlık çalışanlarının konu ile ilgili bakış açılarını içermektedir. Açımlayıcı faktör analizleri sonucunda, ihbarcılığın üç boyuta ayrıldığı ve içsel boyutun, ihbarcılığı en iyi temsil eden boyut olduğu görülmüştür. Örgütsel güvenin üç boyuta ayrıldığı ve duygusal güvenin, örgütsel güveni en iyi temsil eden boyut olduğu görülmüştür. Örgütsel destek algısının iki boyuta ayrıldığı ve kurumsal desteğin, örgütsel desteği en iyi temsil eden boyut olduğu görülmüştür. Etik örgüt kültürünün iki boyuta ayrıldığı ve açıklığın, etik örgüt kültürünü en iyi temsil eden boyut olduğu görülmüştür. Psikolojik güvenliğin tek boyutlu olduğu görülmüştür. Yapılan doğrulayıcı faktör analizi sonuçlarına göre de değişkenlerin CR, AVE ve Cronbach Alfa değerlerinin eşik değerlerin üstünde olduğu ve model uyum değerlerinin de yeterli olduğu görülmüştür. Path analizi sonuçlarını göre, çalışma modelinde yer alan değişkenlerin anlamlı ilişkiye sahip oldukları görülmüş ve model uyum değerlerinin yeterli düzeyde oldukları ortaya konulmuştur. Diğer ifade ile çalışma modelinin genel anlamda doğrulandığı tespit edilmiştir. Modelde kariyer destek algısının herhangi bir bağımlı ve aracı değişken üzerinde etkisinin olmadığı görülmüş ve modelden çıkartılmıştır. Çalışmada yapılan aracılık analizleri sonucuna göre, örgütsel güven ve örgütsel destek alt boyutlarının, ihbarcılık alt boyutları olan içsel ihbarcılık ve kayıtsızlık algıları üzerindeki etkisinde, etik kültür alt boyutları olan açıklık ve uygulanabilirliğin aracı değişkenler olduğu görülmüştür. Dışsal ihbarcılık algısı üzerinde bağımsız değişkenlerin etkisinin olmamasından dolayı, aracılık analizleri gerçekleştirilmemiş ve ilgili hipotezler red edilmiştir. Psikolojik güvenlik algısının örgütsel desteğin, içsel ihbarcılık ve kayıtsızlık üzerinde aracı değişken olduğu görülmüştür. Örtük değişkenlerle yapılan analizde örgütsel güven ve destek algısının ihbarcılık üzerindeki etkide etik kültürün tam aracı olduğu, ancak psikolojik güvenliğin aracı etkisinin olmadığı tespit edilmiştir. Buna göre sağlık kurumlarında örgütsel destek ve örgütsel güvenin yanında etik kültür ve psikoloijik güvenlik algısının da yükselmesiyle ihbarcılık mekanizmasının işlemesinde büyük yararlar sağlayacağı öngörülmektedir.Öğe Sağlık Hizmetlerinde 4.0 Uygulamaları ve Sağlık Yönetimine Yansımaları(2022) Filiz, Mustafa; Yalman, FuatÇalışmanın amacı, Health 4.0’ın sağlık fonksiyonları üzerinde yansımalarını ve sağlık hizmetlerindeki dijitalleşmesinin sağlık hizmetlerinin yeniden yapılandırılmasına etkisini ele almaktır. Sağlık sektörü üzerinde önemli bir dış etken olan teknoloji, son dönemlerde etkisini birçok boyutta göstermektedir. Teknolojinin sağlık alanında kullanılması ile hastalar, sağlık çalışanları, sağlık yöneticileri ve diğer sağlık tarafları için birçok kolaylık ve fırsat doğmuştur. Endüstri gelişim evreleri, sağlık sektöründe de karşılık bulmuş ve Health 4.0 mevcut evre olarak değerlendirilmiştir. Çalışmada Endüstri 4.0 ve Health 4.0’ın gelişim evreleri, e-sağlık ve bileşenleri, Health 4.0 uygulamalarının sağlık hizmetlerinde örnek uygulamaları hakkında bilgi verilmiştir. Covid-19 salgını sürecinde iletişim araçlarının, internetin ve dijitalleşmenin önemi bir kez daha ortaya çıkmıştır. Dijitalleşmenin giderek hız kazanacağı ve her alanda önemli bir faktör olacağı düşünüldüğü zaman araştırmacıların bu alana yönelmesi büyük önem arz etmektedir.
