Zelyüt, Filiz Randaİnak, EmreÖzden, Emine DemirŞenal, DeryaErtunç, Filiz2024-08-232024-08-2320221010-6960https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/1200453https://hdl.handle.net/20.500.12684/15252Aster yellows fitoplazma (AYp), ekonomik açıdan önemli farklı tarım ürünlerini etkileyen yaygın bir bitki patojenidir. AYp, böcek vektörleri aracılığıyla geniş alanlara yayılabilir ve havuç yapraklarında şiddetli kızarıklık ve sararma ile ilişkilendirilir. Türkiye'nin en büyük havuç üretim alanları olan Ankara ve Konya illerinde aster yellows fitoplazmasının potansiyel böcek vektörlerinin varlığı araştırılmıştır. Mart-Eylül 2020 tarihleri arasında arazi çalışmalarında 45 böcek örneği toplanmıştır. Morfolojik ve moleküler çalışmalar Neophilaenus campestris (Fallén, 1805) (Hemiptera: Aphrophoridae), Empoasca decipiens Paoli, 1930 (Hemiptera: Cicadellidae) ve Psammotettix striatus (L., 1758) (Hemiptera: Cicadellidae) türlerinin 16SrI-F altgrubu ile bulaşık olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte, farklı lokasyonlardan toplanan P. striatus türü ise 16SrI-R altgrubu ile bulaşıktı. Cicadula divaricata Ribaut, 1952 (Hemiptera: Cicadellidae) ve bir psyllid (Psylloidea: Psyllidae) türünde 16SrI-B altgrubu saptanmıştır. Empoasca sp., Anaceratagallia sp. (Hemiptera: Cicadellidae) ve Psammotettix confinis (Dahlbom, 1850) (Hemiptera: Cicadellidae) ise potansiyel fitoplazma vektörleri olarak belirlenmiştir. Elde edilen fitoplazma 16S rRNA ve böcek sitokrom oksidaz genlerinin nükleotit dizileri filogenetik çalışmalarda kullanılmıştır. Bu sonuçlar, havuç ekim alanlarında aster yellows fitoplazmalarının vektör kontrolüne katkıda bulunacaktır.en10.16970/entoted.1118787info:eu-repo/semantics/openAccessArticle4643853981200453