Hazar, MehmetEryılmaz, Ayşe2024-08-232024-08-2320232667-5641https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.62668https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/1247985https://hdl.handle.net/20.500.12684/14812Ses dil morfemlerinin fonetik olarak var olmasını sağlamaktadır. Genel olarak ünlü ve ünsüz şeklinde kategorize edilen ses işaretlerinin dilin tarihi döneminden günümüze kadar uğramış oldukları değişim ve dönüşümler ses olaylarıdır. Ses olayları ise kendi içinde bazıları ünlülerde gerçekleşen ve bazıları ünsüzlerde gerçekleşen, ayrıca yalnız ünlülerde ve ünsüzlerde değil aynı zamanda hem ünlülerde hem de ünsüzlerde -ki burada gerilmeden söz edilmemiştir- gerçekleşen ses olayları şeklinde gruplandırılmıştır. Hem ünlülerde hem de ünsüzlerde gerçekleşen ses olayları aykırılaşma, benzeşme, büzülme, göçüşme ve hece düşmesidir. Çalışmada ele alınan ses olayı, büzülme “hecelerdeki iki vokalin bir tek ünlüde veya birden çok hecedeki seslerin tek seslemde toplanması” (ağabey > a?bi, ay oğul > ay?l, bağırmak > /ba?rmak/, bağırsak > [ba?rsak / ba:rsak] ses olayının tersi (ka?tır > kagatır) gerilmedir. Gerilme genellikle kök vokalindeki uzun veya kısa ünlülü sözcüklerde azdan çoğa doğru olan sıralamasıyla /g/, /v/, /y/, /w/, /ğ/, /?/, /?/, /b/, /j/, /m/, /n/, /d/, /?/, /h/, /k/, /r/, /p/, /f/, /s/ (19) ünsüzlerinin ünlü sesin yarılmasıyla iki vokal arasına girmesi [V~V? > VKV] ile birlikte sözcükte hece artışı (AT *ka?r “kar” > Hrzm. kagar “kar” OKD) olmasıdır. Sonuçta *k?r > kagar > kar1 olmuştur.tr10.7827/TurkishStudies.62668info:eu-repo/semantics/openAccessArticle1829739901247985