Kılıçarslan, OrhanAtaseven, Burcu2023-04-042023-04-042022https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=kIrIdtdJ31bRgjb6fHvMUX0RI-ehRD73gYeWRjMuP2q2zDUZMYU635LCfov2eAmQhttps://hdl.handle.net/20.500.12684/11335Klasik Türk Edebiyatı geleneğinde sözcükler bağlam içinde anlam kazanmakta, kurulan imge ve mazmunlar bağlam içinde değer kazanıp şairin hayal ve duygu dünyasını yansıtmaktadır. Değişik yüzyıllarda yazılmış olan divanların söz varlığının bağlam içinde değerlendirilmesi oldukça uzun bir süreç ve çok yoğun bir çaba gerektirmektedir. Bu nedenle geliştirilen TEBDİZ (Tarih ve Edebiyat Metinleri Bağlamlı Dizini ve İşlevsel Sözlüğü) sistemi tüm bu yoğun çaba sonucu oluşturulmuş çalışmaları ortak bir platformda toplamaktadır. TEBDİZ sistemini kullanarak oluşturduğumuz çalışmada 17. yüzyıl şairlerinden Gümülcineli Dürrî tarafından kaleme alınmış olan Dîvân'ın tüm sözcükleri bağlam içerisinde anlamlandırılmış, şairin hayal ve sanat dünyası anlaşılmaya çalışılmıştır. Bu sayede şairin dil ve üslup özellikleri, yaşadığı bölgenin kendisine sunduğu kültürel malzeme, sanat anlayışı gibi pek çok unsur hakkında bilgi sahibi olunmuştur. Çalışmamız TEBDİZ sisteminde yer alan diğer tüm çalışmalar gibi daha sonra yapılacak olan araştırma ve incelemelere veri sağlayacaktır. Anahtar Kelimeler: Gümülcineli Dürrî, bağlamlı dizin, işlevsel sözlük, TEBDİZ.In the tradition of classical Turkish literature, the words become meaningful in context; so to say, the images and poetic themes reflect the imaginary world of the poet when they gain value in context. The contextual assessment of divans written in different centuries requires a long process and an intense effort. The TEBDIZ (The Contextual Indexes and Functional Dictionary of Turkish Literature) system which was developed for this reason gathers the studies created with these efforts on a common platform. In this study which was created using the TEBDIZ system, all words from the Divan of Gümülcineli Dürri, one of the 17th-century poets, are interpreted in context while his imaginary and artistic world are tried to be understood. This study examines many aspects such as the poet's use of language, the cultural material presented by his homeland, and his sense of art. This study will provide data for further studies and research as all the other studies in the TEBDIZ system. Keywords: Gümülcineli Dürri, contextual indexes, functional dictionary, TEBDIZ.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessGümülcineli Dürrîbağlamlı dizinişlevsel sözlükTEBDİZ.Gümülcineli Dürricontextual indexesfunctional dictionaryTEBDIZ.Türk Dili ve EdebiyatıTurkish Language and LiteratureMaster Thesis11069777359